วันนี้ (19 ก.ย.2566) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า การประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 45 ระหว่างวันที่ 10-25 ก.ย.นี้ ที่กรุงริยาด ประเทศซาอุดีอาระเบีย มีวาระการพิจารณาอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม โดยอยู่ในวาระการพิจารณาที่ 31 จากทั้งหมด 53 วาระ ซึ่งคาดว่าจะตรงกับเวลา 14.00 น.ของไทย
ขณะที่ชาวศรีเทพ ในพื้นที่ก็ติดตามข่าวการขึ้นทะเบียนมรดกโลก เพราะจะส่งผลโดยตรงต่อวิถีชีวิต และเศรษฐกิจของคนที่นั้น
พื้นที่กว่า 2800 ไร่ ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ที่เป็นพื้นที่ core zone หลักประกอบด้วย 2 ส่วน คือ เมืองใน และเมืองนอกยังไม่รวมเขาถมอรัตน์ และเขาคลังนอก
ไม่เพียงแต่มีโบราณสถานหนาแน่น พื้นที่จุดนี้ ยังเป็นพื้นที่เกษตรกรรมของชาวบ้าน โดยเฉพาะพื้นที่เมืองนอก ที่ชาวบ้านใช้ปลูกพืช และเลี้ยงสัตว์
การประกาศเป็นมรดกโลก สร้างความตื่นเต้นให้กับชาวบ้านตื่นเต้น แต่ท่ามกลางความดีใจ ก็มีความกังวลถึงความชัดเจนการใช้ประโยชน์ที่ดินในอนาคตด้วย
การจะประกาศขึ้นทะเบียนเมืองศรีเทพเป็นมรดกโลก ชาวบ้านในพื้นที่ทราบดีถึงการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นเพราะนับตั้งแต่มีข่าวคราว การเตรียมประกาศขึ้นทะเบียนมรดกโลก ก็มีนักท่องเที่ยวให้ความสนใจ เดินทางมาท่องเที่ยวจำนวนมาก นั้นหมายถึงเศรษฐกิจในพื้นที่จะเปลี่ยนไป
ขณะที่ชาวบ้านศรีเทพน้อย จ.เพชรบูรณ์ บางส่วนกังวลจะไม่ได้มาเลี้ยงวัว และเลี้ยงไกลจากเดิม ตอนนี้ยังหาหน่อไม้ เห็ดของป่าในเมืองนอกได้
เมืองศรีเทพ เป็นเมืองที่มีพัฒนาการ
เมืองศรีเทพปรากฏเป็นข่าวดังก่อนหน้านี้ กรณีบริษัทเอกชนขอขุดเจาะน้ำมันใกล้กับโบราณสถานขนาดใหญ่ “เขาคลังนอก” โบราณสถานยุคเดียวกับพระปฐมเจดีย์ สมัยทวารวดี
- สมัยก่อนประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมการฝั่งศพ น่าจะมีหลุมฝั่งศพกระจายอยู่โดยทั่ว พบลูกปัด เครื่องปั้นดินเผา
- สมัยประวัติศาสตร์เริ่มมีการบันทึกด้วยอักษรปัลลวะ พบจากจารึกที่เก่าแก่ที่สุดในไทยที่บ้านโคกขาม และเริ่มมีการนับถือศาสนาฮินดูนับถือสุริยเทพ
- สมัยทวารวดี ที่นับถือพุทธศาสนา ปรากฏหลักฐาน เช่น ธรรมจักร พระพุทธรูป และสร้างศาสนสถานขนาดใหญ่ คือเขาคลังนอก และเขาคลังใน มหาเจดีย์ที่งดงามสมบูรณ์ที่สุดในสมัยยทวารวดี
และที่ “เขาคลังใน” ยังปรากฏปูนปั้นคนแคระ และรูปหน้า ลิง สิงห์ ช้าง วัว รวมทั้งหมด 45 ตน
- ส่วนสมัยขอม ปรากฏปรางค์ศรีเทพ ปรางค์สองพี่น้อง มีศิวลิงค์ ฐานโยนิ ที่สะท้อนความเชื่อนับถือพระศิวะ ของเมืองในยุคนี้
นอกจากนี้ยังปรากฏคูเมือง และการสร้างเมืองที่เชื่อมโยงกับธรรมชาติ คือ เขาถมอรัตน์ ที่เป็นภูมิปัญญาคนสมัยก่อน
ตัวเมืองศรีเทพ เฉพาะเมืองใน เมืองนอก ที่มีคูน้ำคันดินล้อมรอบมีกว่า 2,800 ไร่ แต่การขุดค้นในเมืองได้เพียง 5 เปอร์เซ็นต์ ประวัติศาสตร์ที่นี่ยังคงต้องรอการขุดค้นและศึกษาอีกมาก
ขณะที่เมืองศรีเทพ กำลังถูกเสนอเป็นมรดกโลกที่เป็นมรดกคนไทย และมรดกของคนทั้งโลก ให้เห็นถึงการสร้างเมืองในเอเชียตะออกเฉียงใต้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
ร่วมลุ้น! “เมืองโบราณศรีเทพ” ขึ้นทะเบียนมรดกโลก
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ แหล่งอารยธรรมที่สำคัญ สู่มรดกโลก