7 เดือน 7 "วันทานาบาตะ" ตำนานเจ้าหญิงทอผ้ากับชายเลี้ยงวัว

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว "เจ้าหญิงโอริฮิเมะ" ลูกสาวของเทพเจ้าเทนเทย์ ผู้ครองสวรรค์ ผู้มีฝีมือเลื่องลือเรื่องการทอผ้าที่สวยมากที่สุดในหมู่เทพ บวกกับความขยันขันแข็ง เจ้าหญิงโอริฮิเมะก็ใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการทอผ้าไม่ยอมหยุดพัก 

เทพเจ้าเทนเทย์ ทนเห็นลูกตั้งหน้าตั้งตาเอาแต่ทอผ้า จนนึกสงสาร จึงคิดหาคู่ครองและจัดพิธีเลือกคู่ให้กับเจ้าหญิงโอริฮิเมะ แต่ไม่ว่าจะมีชายมากหน้าหลายตาเข้ามาให้เจ้าหญิงเลือกมากแค่ไหน เจ้าหญิงผู้ชื่นชอบการทอผ้ากลับตกหลุมรักชายเลี้ยงวัว นามว่า "ฮิโกโบชิ" ตั้งแต่แรกพบเพียงผู้เดียว

เมื่อเทพผู้เป็นพ่อเห็นความรักเกิดขึ้นจาก 2 แววตาหนุ่มสาว จึงจัดงานแต่งงานให้ทันที 

แต่แล้ว ทั้ง 2 ต่างลุ่มหลงมัวเมาในความรักจนไม่เป็นอันทำงาน โอริฮิเมะไม่ยอมกลับมาทอผ้า ฮิโกโบชิก็ละทิ้งวัวปล่อยให้พวกวัวเดินเพ่นพ่านไปทั่วสวรรค์ สร้างความเดือดร้อนให้แก่เหล่าเทพอย่างมาก เทพผู้ครองสวรรค์รู้สึกผิดหวังต่อการกระทำของทั้งคู่ จึงจับทั้ง 2 แยกจากกันโดยใช้ "แม่น้ำแห่งสวรรค์ หรือ อะมาโนะกาวะ" มากั้นกลางไว้

ภาพ : NARIT

โอริฮิเมะเศร้าเสียใจ คิดถึงฮิโกโบชิจนไม่สามารถกลับไปทอผ้าได้ดังเดิม ความเสียใจของลูกสาวพลันทำให้บิดาใจอ่อน ยอมให้ทั้ง 2 ได้กลับมาเจอกันภายใต้เงื่อนไข เจอกันได้ 1 ครั้งใน 1 ปี ซึ่งก็คือวันที่ 7 เดือน 7 และทั้ง 2 ต้องกลับมาตั้งใจทำงานให้เหมือนเดิม 

เมื่อวันที่คู่รักจะได้กลับมาพบกันมาถึง แต่ต่างฝ่ายต่างไม่สามารถข้ามแม่น้ำแห่งสวรรค์ได้ ฝูงนกกางเขนบินผ่านมา เกิดความสงสารจับใจ จึงพากันเรียงแถวเป็นสะพานเพื่อให้ทั้งคู่เดินข้ามแม่น้ำมาหากันได้ นอกจากนั้นฝูงนกกางเขนก็ให้คำสัญญาว่าจะกลับมาหาทั้งคู่ในทุกๆ ปี เพื่อเป็นสะพานให้ทั้ง 2 ได้เจอกัน ยกเว้นปีที่ฝนตก ทั้งคู่จะไม่สามารถพบกันได้ และต้องรอเวลาปีถัดไป 

NARIT ชวนดู "สามเหลี่ยมฤดูร้อน"

ในคืนวันที่ 7 เดือน 7 ของทุกปี (หากฝนไม่ตก) จะสามารถมองเห็นทางช้างเผือก ขั้นกลางอยู่ระหว่าง "ดาวเวกา" ในกลุ่มดาวพิณ กับ "ดาวอัลแตร์" ในกลุ่มดาวนกอินทรีย์ ขณะเดียวกันเราจะเห็น "ดาวเดเนบ" ในกลุ่มดาวหงส์ อยู่ตรงกลางทางช้างเผือก ทำหน้าที่เสมือนเป็นสะพานเชื่อมให้ดาวทั้ง 2 ดวงได้มาพบกัน

แผนที่สามเหลี่ยมฤดูร้อน

นอกจากนี้ เมื่อลากเส้นเชื่อมดวงดาวสว่างทั้ง 3 ดวงข้างต้น จะมีลักษณะเป็นสามเหลี่ยม ซึ่งจะมองเห็นสามเหลี่ยมนี้ในช่วงหัวค่ำทางด้านทิศตะวันออก ทำให้นักดาราศาสตร์เรียกสามเหลี่ยมนี้ว่า "สามเหลี่ยมฤดูร้อน" (Summer Triangle) 

แม้ในตำนานจะกล่าวว่า เจ้าหญิงทอผ้า และ ชายเลี้ยงวัว ถูกจับแยกห่างกันเพียงแม่น้ำ 1 สาย
แต่ความเป็นจริง ดาวทั้ง 2 ถูกกั้นด้วย ทางช้างเผือก ห้วงอวกาศอันอ้างว้างเป็นระยะทางกว่า 16 ปีแสง

ดวงดาวที่เกี่ยวข้องในวันทานาบาตะ

ดาวเวกา (Vega) ตัวแทนของเจ้าหญิงโอริฮิเมะ เป็นดาวฤกษ์ที่มีแสงสว่างสุกใสเป็นอันดับ 1 ในกลุ่มดาวพิณและสว่างเป็นอันดับ 4 บนท้องฟ้า 

ดาวอัลแตร์ (Altair) ตัวแทนของฮิโกโบชิ เป็นดาวฤกษ์ที่มีแสงสว่างสุกใสเป็นอันดับ 1 ในกลุ่มดาวนกอินทรีย์และสว่างเป็นอันดับที่ 11 ในท้องฟ้า

ทางช้างเผือก ตัวแทนของแม่น้ำสวรรค์ (อะมาโนะกาวะ) 

นอกจากนี้ยังมีดาวอีกดวงที่ไม่เกี่ยวข้องกับตำนานนี้ แต่จะเป็นดวงดาวที่ทำให้เกิดสามเหลี่ยมแห่งฤดูร้อน คือ ดาวเดเนบ (Deneb) ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ที่มีแสงสว่างสุกใสเป็นอันดับ 1 ในกลุ่มดาวหงส์ และสว่างเป็นอันดับที่ 19 บนท้องฟ้า

แผนที่สามเหลี่ยมฤดูร้อนตามกลุ่มดาว

วันขอพรของคนญี่ปุ่น 

คนญี่ปุ่นจะอธิษฐานขอให้วันนี้ (7 เดือน 7) เป็นวันที่อากาศดีเพื่อให้เจ้าหญิงทอผ้าและชายเลี้ยงวัวได้กลับมาพบกันตามที่รอคอย นอกจากนั้นยังถือโอกาสขอพรให้ตัวเองและครอบครัวสมหวังในเรื่องต่างๆ โดยจะเขียนคำอธิษฐานลงบน "ทังซะกุ" (Tanzaku) แผ่นกระดาษแผ่นเล็กๆ จากนั้นนำไปแขวนไว้กับกิ่งไผ่เพื่ออธิษฐานขอพรจากดวงดาว

คนญี่ปุ่นนิยมเขียนคำขอพรลงใน "ทังซะกุ" แล้วแขวนกับต้นไผ่

บ้านเรือน วัด สถานที่ต่างๆ จะจัดเฉลิมฉลองเทศกาลทานาบาตะ ประดับแสงไฟจากโคมและตะเกียงตามถนน แม่น้ำ ลำคลอง ทำให้สว่างไสวไปทั่ว มีการขายของและการเล่นเกมหลากหลาย คนหนุ่มสาวจะชื่นชอบการไปเที่ยวเทศกาลนี้เป็นอย่างมาก

รู้หรือไม่ : ในการ์ตูน "โดราเอมอน" ในตอน สงครามอวกาศวันทานาบาตะ

โนบิตะ ขอพรจากดวงดาวอยากได้เกมใหม่ ไจแอนท์ขอให้ได้เป็นนักร้อง ซึเนโอะขอให้ชนะการประกวดหนุ่มหล่อ ชิสุกะขอให้ได้กินมันเผาได้เยอะๆ

ส่วนโดราเอมอนขอให้ได้อยู่กับโนบิตะตลอดไป  

ที่มา : AstroArts, NARIT

อ่านข่าวอื่น :

วันนี้! โลกโคจรอยู่ห่างดวงอาทิตย์ที่สุดในรอบปี 152 ล้านกิโลเมตร

NASA ชวนส่งชื่อไป "ดวงจันทร์ยูโรปา" พร้อมยาน Europa Clipper ปลายปี 2024