คุณกำลังเศร้า กังวลใจ โกรธ หรือรู้สึกสับสนหรือไม่ ?
แอปพลิเคชัน "สบายใจ" (SabaiJai) แอปพลิเคชันสำหรับป้องกันและช่วยเหลือผู้ที่เสี่ยงต่อการทำร้ายตนเอง พัฒนาโดยภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับโรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์ กรมสุขภาพจิต ช่วยคุณได้
หลังจากดาวน์โหลดแอปพลิเคชันในโทรศัพท์สมาร์ตโฟนแล้ว เข้าไปหน้าเมนูหลัก จะพบตัวเลือก 5 หมวด ได้แก่
1.ไขคำถาม...ไขข้อข้องใจ
ซึ่งมีคำตอบเกี่ยวกับคำถาม ประกอบด้วย การฆ่าตัวตาย เกิดได้อย่างไร ลักษณะความทุกข์ใจที่พบได้ ลักษณะของโรคทางกายที่มีความเสี่ยงต่อการทำร้ายตนเอง พฤติกรรมที่แสดงความตั้งใจทำร้ายตนเองชัดเจน สัญญาณเตือน ปัญหาการฆ่าตัวตาย แก้ไข และป้องกันได้ รวมทั้งมีวิดีโอให้ความรู้เกี่ยวกับโรคซึมเศร้าอีกด้วย
2.แบบคัดกรอง
สำหรับแบบคัดกรองนั้น มีการแบ่งเพศและช่วงอายุของผู้ที่ต้องการทดสอบ โดยแบ่งเป็นเพศชาย และหญิง ในช่วงอายุ 15-24 ปี 25-59 ปี และ 60-65 ปี เมื่อเลือกเพศและช่วงอายุแล้ว แอปพลิเคชันจะให้ทำแบบคัดกรอง 9 ข้อ โดยให้ตอบว่าใช่ หรือ ไม่ใช่ สำหรับผู้ที่เสี่ยงต่อการพยายามทำร้ายตนเอง โดยสามารถใช้แบบคัดกรองดังกล่าวสังเกตตนเอง และคนใกล้ชิด ที่มีความเสี่ยงทำร้ายตนเองได้ สำหรับคำถามทั้ง 9 ข้อ มีดังนี้
- ใน 1 เดือนที่ผ่านมา มีการสูญเสียสิ่งอันเป็นที่รัก (คนรัก สุขภาพ ทรัพย์สิน เงินทอง การเรียน) ใช่หรือไม่
- ใน 1 เดือนที่ผ่านมาทรมารกับโรคร้ายแรงหรือโรคเรื้อรังใช่หรือไม่
- ใน 1 เดือนที่ผ่านมา เป็นทุกข์อย่างมมากจนไม่อยากมีชีวิตอยู่ต่อไปใช่หรือไม่
- ใน 1 เดือนที่ผ่านมา มีการวางแผนถึงวิธีการทำร้ายตนเองใช่หรือไม่
- ได้เขียนจดหมายสั่งลาหรือบอกให้คนใกล้ชิดทราบถึงความพยายามทำร้ายตนเองใช่หรือไม่
- ใน 1 ปีที่ผ่านมา เคยทำร้ายตนเองหรือพยายามทำร้ายตนเองหรือไม่
- ขณะนี้กำลังคิดทำร้ายตนเองใช่หรือไม่
- คิดจะทำร้ายตนเองโดยไม่ให้ใครทราบใช่หรือไม่
เมื่อทำแบบคัดกรองเรียบร้อย จะปรากฏผลการทำแบบคัดกรอง โดยหากได้ผล "มีความเสี่ยงต่อการทำร้ายตนเอง" แอปพลิเคชันจะมีคำแนะนำปรากฏอยู่ด้านล่างของผลแบบคัดกรอง ซึ่งเป็นคำแนะนำ 2 แบบ คือ
สำหรับผู้ที่ที่ทำแบบคัดกรองเอง แบบออกเป็น 4 ความรู้สึก ได้แก่
- เศร้าเสียใจ
-ไม่ตำหนิ และยอมที่จะให้อภัยตนเอง ที่ทำไม่ได้อย่างที่ต้องการ
-คนเราไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์แบบไปทุกเรื่อง ขอแค่ยอมรับและรักตัวเองได้ก็ดีที่สุดแล้ว
-หากิจกรรมทำ เพื่อให้เหนื่อยและดึงความคิดเกี่ยวกับความเศร้าอกไปจากตนเองชั่วคราว
-คิดหาวิธีแก้ปัญหา หลายๆ วิธี ถ้าคิดไม่ออก อาจไปปรึกษาคนใกล้ชิดหรือคนที่มีประสบการณ์มากกว่า
-ไม่คิดหนีปัญหา แต่ตั้งใจที่จะต่อสู้กับปัญหาด้วยสติ และเชื่อมั่นว่าจะชนะ และผ่านไปได้ด้วยดี - วิตกกังวล
-คิดอย่างเป็นระบบ จัดลำดับก่อนหลัง ไม่ควรทำอะไรหลายอย่างในเวลาเดียวกัน
-หากเรื่องที่ทำเป็นสิ่งที่ดีและถูกต้องแล้ว ก็ไม่มีอะไรต้องวิตกกังวล
-ทบทวนแผนชีวิต วิธีบริหารเวลา บริหารชีวิตให้มีความพร้อม มั่นคง ปลอดภัย ในชีวิตและทรัพย์สินในอนาคต
-บอกกับตนเองว่า อะไรจะเกิดมันก็ต้องเกิด ผิดพลาดบ้างก็ได้ ให้สนุก เรียนรู้เรื่องใหม่ๆ เราไม่สามารถควบคุมทุกอย่างได้
-ควรค่อยๆ คิดหาทางออกของปัญหาจากแหล่งความรู้ต่างๆ เช่น เว็บไซต์ หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ - หงุดหงิด/โกรธ
-สร้างความผ่อนคลาย เมื่อรู้สึกโกรธ เช่น ออกกำลังกาย นึกถึงเรื่องที่ทำให้รู้สึกสบายใจหรืออาจใช้วิธีการนับเขถอยหลัง 1-10
-บอกตัวเองให้นิ่ง โดยการหายใจเข้า-ออกช้าๆ สักพักค่อยหายใจตามปกติ ไม่ใส่ใจกับคำพูดเสียดสีเหน็บแนม
-ถ้ารู้สึกจะระเบิดอารมณ์ ให้แยกตัวออกมานั่งในอากาศปลอดโปร่งเย็นสบาย จิบน้ำให้สดชื่นดีขึ้น
-อย่าเก็บความขุ่นเคืองไว้กับตนเอง ควรพูดคุย ระบายความโกรธให้กับคนที่ไว้ใจหรือเขียนเรื่องที่โกรธลงกระดาศ
-คิดทบทวนหาเหตุผลค้นหาความจริง เรื่องที่ขัดแย้งกันนั้นว่า ตนผิดหรือถูกและหาทางประนีประนอมกัน
-ทำให้ยอมรับความจริง ในสิ่งที่แก้ไขไม่ได้แล้ว ควรหันมาปรับตัวอยู่กับสิ่งนั้นอย่างเข้าใจหรือหาตัวเลือกอื่นเป็นการชดเชย
-ขอคำปรึกษาคนที่ไว้ใจ้ได้หรือผู้เชียวชาญ เมื่อรู้สึกว่าควบคุมตัวเองไม่ได้ - สับสน
-หยุดความคิดสับสน ไว้สักพัก แล้วกลับมาตั้งสติด้วยการดูลมหายใจตนเอง จนกว่าอารมณ์จะสงบ
-ตั้งคำถามกับตนเอง ถึงเป้าหมายในชีวิต จัดเรียงลำดับความสำคัญ แล้วมุ่งมั้นทำสิ่งสิ่งนั้นให้สำเร็จ
-เชื่อมั่นในความสามารถของตนเองและนำพลังนี้มาสร้างสรรค์พัฒนาความแข็งแกร่งของจิตใจ
-เขียนปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ที่ทำให้รู้สึกสับสน จะช่วยให้เห็นมุมมองบางอย่างหรือทางออกเพิ่มมากขึ้น
-ถ้ามีงานมากเกินไป ให้เลือกทำงานที่สำคัญและด่วนที่สุดก่อน อย่านำตัวไปผูกพันกับงานหลายอย่างในเวลาเดียวกัน
-พูด ระบาย ปรึกษากับคนที่ไว้ใจหรือขดความเห็นและแนวคิดจากเพื่อน ครอบครัว ผู้ที่มีประสบการณ์
สำหรับผู้ที่ทำแบบคัดกรองสำหรับคนใกล้ชิด
- คอยสังเกตอาการเขาอยู่เสมอ แต่อย่าเข้าใกล้มากเกินไป เพราะจะทำให้เขารู้สึกอึดอัด
- เมื่อเขาระบายความรู้สึกให้ตั้งใจฟัง ควรถามกลับบ้าง เพื่อแสดงถึงความใส่ใจและพร้อมจะให้ความช่วยเหลือ
- ให้กำลังใจ ปลอบใจ จนเขาผ่อนคลาย หรือแนะนำให้เขาไปปรึกษาคนที่ไว้วางใจ
- ลองถามว่า มีการเตรียมอาวุธที่จะทำร้ายตนเองหรือไม่ หากพบว่ามีจะต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดอยู่ในสายตา และให้เขาอยู่ห่างจากอาวุธที่เตรียมไว้ทำร้ายตนเอง นอกจากนี้ไม่ควรพูดท้าทายหรือซ้ำเติม เพราะจะเป็นการผลักดันให้เขาลงมือทำ
- ถ้าพบว่าเขามีอาการรุนแรงมากขึ้น ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที
3.ใครสักคนที่อยากคุย
ในหมวดนี้จะเป็นการเพิ่มรายชื่อใครสักคนที่อยากคุยด้วย โดยให้เติมชื่อและเบอร์โทรศัพท์ลงไป
4.สายด่วนสุขภาพจิต
หมวดนี้ เมื่อกดเลือกเข้าไป แอปพลิเคชันจะต่อสายไปยังสายด่วนกรมสุขภาพจิต 1323 ทันที เพื่อให้ผู้เข้าใช้งานได้ปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญผ่านการพูดคุยทางโทรศัพท์
5.เติมพลังใจ...กันเถอะ
เป็นหมวดที่มีข้อคิดหรือคำคมในเชิงบวก ให้ผู้เข้าใช้งานแอปพลิเคชันสามารถกดเข้าไปเพื่อ่านและเติมเต็มพลังใจได้ โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ
- หากคุณกำลังเศร้า คิดวนเวียน โลกนี้ไม่สดใส ความสุขรอบตัวกำลังหายไป
- หากคุณมองไม่เห็นทางออก
- คำคมโดนใจ
- คำสอนศาสนา
ทั้งนี้ ประชาชนผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชันสบายใจ (SabaiJai) ได้แล้ววันนี้ ผ่านสมาร์ตโฟนทั้งระบบ iOS และ Android เพื่อเช็กสถานะทางใจได้ทันที
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
หยุด! วัยรุ่นไทย "ฆ่าตัวตาย" ทุกปัญหามีค่าต่อการรับฟัง