สดร. แนะวิธีชม
เตือนคนไทยไม่ควรมองดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่า ควรติดตั้งอุปกรณ์กรองแสง และให้ระมัดระวังการถ่ายภาพดวงอาทิตย์จากเลนส์กล้องดิจิตัล หรือโทรศัพท์มือถือ “ย้ำ” อันตรายถึงขั้นตาบอดได้
เป็นการสังเกตดวงอาทิตย์โดยตรง จึงต้องใช้ความระมัดระวังอย่างยิ่ง ห้ามสังเกตด้วยตาเปล่าเด็ดขาด การจ้องมองดวงอาทิตย์โดยไม่มีอุปกรณ์ป้องกัน อาจนำอันตรายมาสู่ดวงตาถึงขั้นทำให้ตาบอดได้ วิธีการสังเกตดวงอาทิตย์โดยทั่วไป แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ การสังเกตดวงอาทิตย์ทางตรงผ่านอุปกรณ์กรองแสง และการสังเกตดวงอาทิตย์ทางอ้อม
วิธีที่ 1 การสังเกตดวงอาทิตย์ทางตรง เป็นวิธีการการสังเกตดวงอาทิตย์ด้วยตาผ่านอุปกรณ์ต่างๆ เช่น กล้องโทรทรรศน์สำหรับดูดวงอาทิตย์ กล้องโทรทรรศน์ที่ติดแผ่นกรองแสง แว่นดูดวงอาทิตย์ที่ทำจากแผ่นพอลิเมอร์ดำหรือแผ่นกรองแสงไมลาร์ หรืออุปกรณ์ง่ายๆ เช่น กระจกแผ่นกรองแสงสำหรับหน้ากากเชื่อมโลหะ เบอร์ 14 หรือมากกว่า ตัวอย่างอุปกรณ์ช่วยในการสังเกตการณ์
- กล้องโทรทรรศน์ที่ติดแผ่นกรองแสง
- แผ่นกรองแสงแบบกระจกเคลือบโลหะ
- กล้องโทรทรรศน์ที่ติดแผ่นกรองแสง
- แผ่นกรองแสงแบบกระจกเคลือบโลหะ เมื่อนำมาใช้สังเกตปรากฏการณ์จะเห็นดวงอาทิตย์เป็นสีส้ม
- แว่นดูดวงอาทิตย์ทำจากแผ่นกรองแสงไมลาร์หรือพอลิเมอร์ดำ แผ่นกรองแสงไมลาร์เมื่อนำมาใช้สังเกตปรากฏการณ์จะเห็นดวงอาทิตย์จะมีสีออกขาวหรือสีฟ้า ส่วนแผ่นกรองแสงพอลิเมอร์ดำเมื่อนำมาใช้สังเกตปรากฏการณ์จะเห็นดวงอาทิตย์เป็นสีออกส้ม
- แว่นดูดวงอาทิตย์ที่ทำจากแผ่นกรองแสงไมลาร์
- แผ่นอลูมิเนียมไมลาร์ ภาพที่มองเห็นจากแผ่นกรองแสงไมลาร์ หรือ แผ่นอลูมิเนียมไมลาร์
- กระจกแผ่นกรองแสงสำหรับหน้ากากเชื่อมโลหะเบอร์ 14 หรือมากกว่า เมื่อนำมาใช้สังเกตปรากฏการณ์จะเห็นดวงอาทิตย์เป็นสีเขียว
ไม่ควรใช้ฟิล์มเอกซเรย์ ฟิล์มถ่ายรูปใช้แล้ว แผ่นซีดี แว่นกันแดด กระจกรมควัน แผ่นฟิล์มกรองแสงสีดำที่ใช้ติดกระจกรถยนต์แม้จะมีสีดำสนิทก็ตาม แต่ก็ยังไม่ปลอดภัยต่อสายตา เพราะสิ่งเหล่านี้ยังมีประสิทธิภาพในการกรองแสงไม่เพียงพอ ถึงแม้จะกรองความเข้มแสงออกไปได้ แต่ยังไม่สามารถกรองแสงบางช่วงคลื่นที่เป็นอันตรายต่อสายตาออกไปได้
การสังเกตดวงอาทิตย์ทางตรงจึงต้องมีอุปกรณ์กรองแสงที่มีคุณภาพสำหรับกรองแสงอาทิตย์โดยเฉพาะ ขณะทำการสังเกตไม่ควรจ้องดวงอาทิตย์นานเกิน 5 วินาทีต่อครั้ง และควรหยุดพักเป็นระยะๆ เพื่อให้เกิดความปลอดภัย
วิธีที่ 2 การสังเกตดวงอาทิตย์ทางอ้อม
เป็นการดูเงาของแสงอาทิตย์ผ่านฉากรับภาพหรือใช้หลักการของกล้องรูเข็ม การสังเกตดวงอาทิตย์ทางอ้อมเป็นวิธีที่มีความปลอดภัยไม่เกิดอันตรายต่อดวงตาและช่วยให้สามารถดูปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ทีละหลายคน มีวิธีการดังนี้
- ใช้กล้องโทรทรรศน์รับแสงจากดวงอาทิตย์แล้วตั้งฉากรับภาพที่ออกมาจากเลนส์ใกล้ตา
- การฉายภาพดวงอาทิตย์จากกล้องสองตา โดยทั่วไปแล้วกล้องสองตาเป็นอุปกรณ์ที่ค่อนข้างที่จะหาได้ง่ายที่สุด ซึ่งกล้องสองตาขนาดเล็กทั่วไปเหล่านี้มักมีกำลังขยายประมาณ 7 – 10 เท่า
ภาพแสดงการฉายภาพดวงอาทิตย์จากกล้องสองตา
- การฉายภาพดวงอาทิตย์จากโซลาร์สโคป (Solarscope) ใช้หลักการรวมแสงให้ไปฉายบนฉากรับภาพ
การฉายภาพดวงอาทิตย์จากโซลาร์สโคป
- ประดิษฐ์กล้องรูเข็มด้วยวิธีง่าย ๆ โดยการเจาะรูเล็กๆ บนวัสดุที่ต้องการ นำไปส่องกับแดด แสงแดดก็จะลอดผ่านรูที่เจาะไว้ตกลงบนฉาก ซึ่งอาจเป็นกระดาษ พื้นโต๊ะ หรือพื้นดิน รูปร่างของรูที่เจาะไม่มีผลต่อภาพบนฉาก แต่จะมีผลต่อความคมชัดและความสว่างของภาพ โดยรูปขนาดเล็กจะให้ภาพที่คมชัดแต่มีความสว่างน้อย รูขนาดใหญ่จะให้ความสว่างมากแต่ความคมชัดของภาพจะลดน้อยลง
นาย ศรัณย์ ย้ำให้ประชาชนระมัดระวังการบันทึกภาพดวงอาทิตย์ด้วยกล้องดิจิตัล หรือกล้องจากโทรศัพท์มือถือ กล้องถ่ายภาพ DSLR ที่ติดเลนส์ที่มีกำลังขยายสูง เนื่องจากเลนส์ของกล้องต่างๆ เหล่านี้มีคุณสมบัติในการรวมแสงและความร้อน การมองภาพที่ส่องจากเลนส์ไปยังดวงอาทิตย์โดยตรง ภาพของดวงอาทิตย์ที่ได้จากอุปกรณ์ดังกล่าวจะมีความสว่างจ้ามาก อาจทำให้สูญเสียความสามารถในการมองเห็นอย่างถาวรทันที
สำหรับประชาชนที่สนใจ สามารถติดตามการถ่ายทอดสดเกาะติดการเกิดปรากฏการณ์ดาราศาสตร์แห่งศตวรรษดังกล่าวจากหน่วยงานเครือข่ายแต่ละภูมิภาค ทาง website ของสถาบันฯ ที่ www.narit.or.th หรือติดตามข้อมูลข่าวสารการเกิดปรากฏการณ์ดาวศุกร์ผ่านหน้าดวงอาทิตย์ ได้ที่ Facebook/สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
แท็กที่เกี่ยวข้อง: