“อำเภอแหลมสิงห์” จังหวัดจันทบุรี วิถีชีวิตริมทะเล และเรื่องราวประวัติศาสตร์

พาบุก “อำเภอแหลมสิงห์” อีกหนึ่งอำเภอของจังหวัดจันทบุรี ที่มีความอุดมสมบูรณ์ ครั้งนี้เราได้พบกับเจ้าถิ่นใจดีมากมายที่มาเล่าเรื่องราววิถีชีวิตของคนแหลมสิงห์ตั้งแต่ครั้งอดีต-ปัจจุบันให้ได้ฟัง ทั้งเรื่องการประมงที่เคยรุ่งเรืองจนทำให้พ่อค้าแม่ค้าบริเวณท่าเรือมีรายได้วันละแสนบาท!

ตามรอยประวัติศาสตร์แหลมสิงห์ ร่องรอยยุค ร.ศ. 112

เปอร์ สุวิกรม พาผู้ชมเดินทางสู่อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี ดินแดนริมทะเลภาคตะวันออกที่อุดมไปด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์สำคัญในสมัย ร.ศ. 112 เมื่อประเทศฝรั่งเศสเข้ามายึดครองพื้นที่ ในปี 2436 ฝรั่งเศสได้เข้ามายึดเมืองจันทบุรีในกรณีพิพาทเรื่องดินแดน และสร้างสิ่งปลูกสร้างหลายแห่งที่ยังคงหลงเหลือให้เห็นถึงปัจจุบัน

หนึ่งในอาคารสำคัญคือ "ตึกแดง" ที่เคยเป็นกองบัญชาการของทหารฝรั่งเศส หลังจากฝรั่งเศสถอนกำลังกลับไป ตึกแดงได้ถูกใช้เป็นที่ทำการอำเภอในช่วงเริ่มต้น อีกหนึ่งสถานที่ที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์คือ "คุกขี้ไก่" ซึ่งเดิมทีเป็นป้อมปืนของฝรั่งเศส เรียกว่า "ป้อมฝรั่งเศส" ก่อนจะถูกดัดแปลงเป็นคุกสำหรับกักขังคนไทยที่ต่อต้านฝรั่งเศสและทหารญวน ชื่อ "คุกขี้ไก่" มาจากลักษณะการคุมขังที่ทรมาน ต้องนั่งอยู่ในพื้นที่แคบ โดยมีไก่อยู่ด้านบนและขี้ลงมา อาหารจะถูกส่งผ่านทางประตูเล็ก ๆ ที่มาของชื่อ "แหลมสิงห์" มีความน่าสนใจไม่แพ้กัน บริเวณทางใต้หรือส่วนที่ยื่นออกไปในทะเล มีหินที่มีลักษณะคล้ายสิงโตทำท่าหมอบ เดิมมีอยู่สองตัวคู่กัน แต่ในสมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามา ได้ใช้หินสิงโตเป็นเป้าสำหรับซ้อมยิงปืน ทำให้เหลือสิงโตหินเพียงตัวเดียวจนถึงทุกวันนี้

จากยุครุ่งเรืองสู่วิถีประมงพื้นบ้าน เศรษฐกิจแหลมสิงห์ที่เปลี่ยนไป

ชีวิตของผู้คนที่แหลมสิงห์ผูกพันกับท้องทะเล และการประมงมาอย่างยาวนาน ในรายการได้พบกับลุงหนาน (สนาน) และป้าเขียว (แก้ม) คู่สามีภรรยาที่แต่งตัวเหมือนกันจนแทบไม่มีใครรู้ว่าเป็นสามีภรรยากัน ทั้งคู่มาซื้อปลาจากแพเพื่อนำไปขายต่อ พวกเขาเล่าให้ฟังว่าระบบการค้าขายปลาที่นี่ ชาวประมงทุกลำจะนำปลามาขายที่แพปลา โดยเจ้าของแพจะรับซื้อจากเรือประมงโดยตรง เจ้าของแพยังมีบทบาทสำคัญในการช่วยเหลือด้านเงินทุนแก่ชาวประมง เมื่อชาวประมงไม่มีเงินซื้ออวนหรือเครื่องยนต์เสีย เจ้าของแพจะออกทุนให้ไปทำกินต่อ เปรียบเสมือนระบบนายทุนที่ช่วยหมุนเวียนเศรษฐกิจในพื้นที่ ปลาที่ลุงหนานและป้าเขียวซื้อมีชื่อเรียกในท้องถิ่นว่า "ปลาปาน" คล้ายกับปลาคีบเหลือง ซึ่งต้องโทรจองล่วงหน้า เพราะมีผู้มารับซื้อจำนวนมาก ความสุขของลุงหนานคือการได้อยู่กับภรรยา โดยยึดหลักความซื่อสัตย์ ไม่ยุ่งเกี่ยวกับเรื่องชู้สาว เพราะเชื่อว่าเรื่องชู้สาวทำให้ครอบครัวพังได้ ส่วนป้าเขียวมีความสุขเมื่อได้กำไรจากการค้าขาย แม้จะได้ไม่มาก เพียงพันกว่าบาท แต่ก็เก็บไว้ใช้ยามแก่ ความทุกข์ของทั้งคู่คืออาการปวดหัวเข่าที่ทำให้เดินไม่สะดวก

อีกบุคคลที่น่าสนใจคือป้าโน เจ้าของร้านขายของชำริมน้ำ ที่อาศัยอยู่ในบ้านไม้ริมทะเล มีพี่นิดคอยช่วยดูแล ซึ่งอยู่ด้วยกันมานานกว่า 50-60 ปี ป้าโนเล่าถึงความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจที่เห็นได้ชัด "สมัยก่อนขายวัดเป็นแสน" อุปกรณ์ประมงอย่างอวนขายได้ถึงเดือนละ 3-4 ล้านบาท แต่ปัจจุบันขายได้วันละเพียง 1,000 บาท เนื่องจากเรือประมงลดน้อยลง เหลือแต่ประมงพื้นบ้านจำนวนไม่มาก ป้าโนมีลูกสามคนที่ย้ายไปอยู่สระบุรีเพื่อทำธุรกิจขนส่ง หลังจากเรียนจบปริญญา ความทุกข์ของป้าคือความคิดถึงลูกและน้าแหวว (ลูกสาวที่เสียชีวิตไปแล้วประมาณ 5 เดือนด้วยโรคติดเชื้อในกระแสเลือด) ความสุขของป้าโนคือการมีชีวิตอยู่รอดไปวันๆ โดยไม่คิดอะไรมาก แม้บางครั้งจะเบื่อและอยากไปอยู่กับลูก แต่ก็เลือกที่จะอยู่กับบ้านและร้านค้าที่เป็นของตัวเอง

ป้าวันดีและพี่พิกุลทอง เป็นอีกตัวอย่างของผู้ค้าในแหลมสิงห์ที่ขายปลาและของฝากประจำท้องถิ่น แม้แหลมสิงห์จะไม่ใช่แหล่งท่องเที่ยวที่คนภายนอกรู้จักมากนัก แต่ร้านขายของฝากยังคงมีความสำคัญ เพราะชาวบ้านในพื้นที่นิยมซื้อไปฝากญาติพี่น้องที่อยู่ต่างจังหวัด ทั้งสองมีความสุขกับการค้าขายและจับเงินสดทุกวัน โดยไม่มีความทุกข์มากนัก

ความฝัน และชีวิตวัยรุ่นแหลมสิงห์ อนาคตของคนรุ่นใหม่ในชุมชนชายฝั่ง

เปอร์ สุวิกรม ยังได้พบกับกลุ่มวัยรุ่นที่มาพักผ่อนที่ชายหาดแหลมสิงห์ ซึ่งเปรียบเสมือนเป็น "ชายหาดส่วนตัวของคนจันทร์" โดยส่วนใหญ่คนท้องถิ่นจันทบุรีจะมาเที่ยวกัน และร้านค้าแถวนั้นมีบรรยากาศแบบปิกนิก วัยรุ่นกลุ่มนี้ประกอบด้วยน้องพาย น้องฟิล์ม และน้องไพน์ ซึ่งเป็นเพื่อนกันมาตั้งแต่สมัยเรียน น้องไพน์ เป็นนักเรียนที่เพิ่งจบชั้นมัธยมปลาย มีความฝันจะเป็นหมอฟันที่มหาวิทยาลัยมหิดล แต่เมื่อปีที่แล้วสอบไม่ติด จึงต้องซิ่วมาสอบใหม่ในปีนี้ เธอเล่าว่าเรื่องที่เครียดที่สุดของคนอายุ 19 ปีคือการติดมหาวิทยาลัย เพราะหากไม่ติดจะโดนแม่ด่า เหตุผลที่อยากเป็นหมอฟันเพราะต้องการทำให้คนอื่นมีรอยยิ้มที่สวยงาม ในเรื่องความรัก น้องไพน์ยังไม่มีคนคบหาดูใจ แม้จะมีคนมาจีบหลายคน แต่เธอเลือกที่จะโฟกัสกับการเรียนมากกว่า

อีกด้านหนึ่งคือน้องฟิล์ม นักเรียนสายอาชีพที่เรียนไฟฟ้ากำลังที่วิทยาลัยเทคนิค แต่ต้องดรอปการเรียนช่วงปวช.3 เนื่องจากประสบอุบัติเหตุมอเตอร์ไซค์ล้ม นอกจากนี้ยังต้องช่วยดูแลสวนทุเรียนของครอบครัว ทำให้ต้องเดินทางไปมาระหว่างจันทบุรีและมีนบุรีเป็นประจำ เขาเล่าด้วยความรู้สึกผิดหวังว่า ถ้าย้อนเวลากลับไปได้ อยากจะตั้งใจเรียนมากกว่านี้

ความสัมพันธ์ระหว่างน้องฟิล์ม และน้องไพน์เป็นเพียงเพื่อนสนิทที่รู้จักกันมาตั้งแต่ประถม โดยน้องฟิล์มมองว่าไม่อยากพัฒนาความสัมพันธ์ให้เกินเลยกว่านี้ เพราะกลัวจะเสียเพื่อน และเชื่อว่าการเป็นเพื่อนกันต่อไปจะทำให้ทั้งสองฝ่ายมีความสุขมากกว่า แสดงให้เห็นถึงมุมมองความสัมพันธ์ที่เรียบง่ายแต่ลึกซึ้งของวัยรุ่นในชุมชนชายฝั่งทะเล

ติดตามชมได้ในรายการ ยินดีที่ได้รู้จัก วันเสาร์ที่ 12 เมษายน 2568 เวลา 17.05 - 17.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live และรับชมยินดีที่ได้รู้จักฉบับ UNCUT ได้ที่ www.VIPA.me