แผ่นดินไหว วัดอย่างไร ? เปรียบเทียบมาตรวัดและการใช้งาน
หน่วยวัดแผ่นดินไหว ซึ่งใช้วัด “ขนาด” และ “ความรุนแรง” สามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ๆ ที่มักเจอในชีวิตประจำวัน
1. ขนาด
การใช้งาน : เพื่อบอกพลังงานที่ปลดปล่อยออกมาจากแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว
• มาตราริกเตอร์ (Richter Scale : ML)
• มาตราโมเมนต์ (Moment Magnitude : Mw) มาตรฐานสากลปัจจุบัน
• มาตราคลื่นตัวกลาง (Body-wave Magnitude : Mb)
• มาตราคลื่นผิว (Surface-wave Magnitude : Ms)
2. ความรุนแรง
การใช้งาน : เพื่อบอกผลกระทบที่ผู้คนรู้สึก หรือความเสียหายบนพื้นดิน เช่น อาคาร บ้านเรือน และการวางแผนรับมือภัยพิบัติในพื้นที่ต่าง ๆ
• มาตราเมอร์คัลลีย์ (Modified Mercalli Intensity : MMI)
• มาตราชินโดะ (JMA Intensity : JMA)
• มาตราภูมิภาคยุโรป (European Macroseismic Intensity : EMS-98 )
• มาตราเมดเวเดพ-สปอนฮอเออร์-คาร์นิก (Medvedev-Sponheuer-Karnik Intensity : MSK)
• มาตราของจีน (China Seismic Intensity Scale : CSIS)
นอกจากนี้ ยังมีหน่วยวัดทางฟิสิกส์ มักจะเจอในงานด้านวิศวกรรม การออกแบบ สำหรับใช้ในการออกแบบอาคารต้านแรงสั่น หรือใช้ในแผนที่ความเสี่ยงแผ่นดินไหว เช่น Peak Ground Acceleration (PGA), Peak Ground Velocity (PGV) และ Spectral Acceleration (Sa) ซึ่งใช้ในวิศวกรรมโครงสร้าง
รู้หรือไม่ ?
“ริกเตอร์” คือ มาตราวัดแผ่นดินไหว ส่วน “แมกนิจูด” คือ ขนาดของแผ่นดินไหว ทั้งสองคำนี้จึง “ไม่ใช่” หน่วยวัดขนาดหรือระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหว ดังนั้นในการรายงานข่าวแผ่นดินไหว ต้องใช้ว่า “แผ่นดินไหวขนาด 5.0 ตามมาตราริกเตอร์” หรือ “แผ่นดินไหวขนาด 5.0”
สำหรับในประเทศไทยจะใช้มาตราริกเตอร์เป็นหลัก แต่มาตราริกเตอร์ใช้วัดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่เกิน 7 ไม่ได้ จึงใช้มาตราวัดอื่น ๆ เช่น มาตราโมเมนต์ (Mw), มาตราคลื่นตัวกลาง (Mb), มาตราคลื่นผิว (Ms) โดยมาตราที่นิยมใช้กันในปัจจุบันคือ มาตราโมเมนต์ที่วัดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ได้อย่างแม่นยำ
แผ่นดินไหว วัดอย่างไร ? เปรียบเทียบมาตรวัดและการใช้งาน
หน่วยวัดแผ่นดินไหว ซึ่งใช้วัด “ขนาด” และ “ความรุนแรง” สามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ๆ ที่มักเจอในชีวิตประจำวัน
1. ขนาด
การใช้งาน : เพื่อบอกพลังงานที่ปลดปล่อยออกมาจากแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว
• มาตราริกเตอร์ (Richter Scale : ML)
• มาตราโมเมนต์ (Moment Magnitude : Mw) มาตรฐานสากลปัจจุบัน
• มาตราคลื่นตัวกลาง (Body-wave Magnitude : Mb)
• มาตราคลื่นผิว (Surface-wave Magnitude : Ms)
2. ความรุนแรง
การใช้งาน : เพื่อบอกผลกระทบที่ผู้คนรู้สึก หรือความเสียหายบนพื้นดิน เช่น อาคาร บ้านเรือน และการวางแผนรับมือภัยพิบัติในพื้นที่ต่าง ๆ
• มาตราเมอร์คัลลีย์ (Modified Mercalli Intensity : MMI)
• มาตราชินโดะ (JMA Intensity : JMA)
• มาตราภูมิภาคยุโรป (European Macroseismic Intensity : EMS-98 )
• มาตราเมดเวเดพ-สปอนฮอเออร์-คาร์นิก (Medvedev-Sponheuer-Karnik Intensity : MSK)
• มาตราของจีน (China Seismic Intensity Scale : CSIS)
นอกจากนี้ ยังมีหน่วยวัดทางฟิสิกส์ มักจะเจอในงานด้านวิศวกรรม การออกแบบ สำหรับใช้ในการออกแบบอาคารต้านแรงสั่น หรือใช้ในแผนที่ความเสี่ยงแผ่นดินไหว เช่น Peak Ground Acceleration (PGA), Peak Ground Velocity (PGV) และ Spectral Acceleration (Sa) ซึ่งใช้ในวิศวกรรมโครงสร้าง
รู้หรือไม่ ?
“ริกเตอร์” คือ มาตราวัดแผ่นดินไหว ส่วน “แมกนิจูด” คือ ขนาดของแผ่นดินไหว ทั้งสองคำนี้จึง “ไม่ใช่” หน่วยวัดขนาดหรือระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหว ดังนั้นในการรายงานข่าวแผ่นดินไหว ต้องใช้ว่า “แผ่นดินไหวขนาด 5.0 ตามมาตราริกเตอร์” หรือ “แผ่นดินไหวขนาด 5.0”
สำหรับในประเทศไทยจะใช้มาตราริกเตอร์เป็นหลัก แต่มาตราริกเตอร์ใช้วัดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่เกิน 7 ไม่ได้ จึงใช้มาตราวัดอื่น ๆ เช่น มาตราโมเมนต์ (Mw), มาตราคลื่นตัวกลาง (Mb), มาตราคลื่นผิว (Ms) โดยมาตราที่นิยมใช้กันในปัจจุบันคือ มาตราโมเมนต์ที่วัดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ได้อย่างแม่นยำ