ร้านชาไข่มุกคึกคัก ตลาดกลางคืนคลาคล่ำ ตึกไทเป 101 สูงตระหง่าน เหล่านี้เป็นบางภาพจำของ “ไต้หวัน” แต่วันนี้เราจะพาคุณไปสัมผัสอีกมิติหนึ่งของเกาะฟอร์โมซาที่กำลังได้รับความสนใจไม่แพ้กัน นั่นคือการท่องเที่ยวแบบ LOHAS หรือ Lifestyles of Health and Sustainability วิถีชีวิตที่ใส่ใจทั้งสุขภาพและความยั่งยืน
รายการสารคดี Slow Travel Adventures นำเสนอแนวคิดที่ว่านี้ผ่านการเดินทางของ หลิวเค่อเซียง และ หวังฮ่าวอี สองนักเขียนชื่อดังซึ่งมารับหน้าที่พาพวกเราท่องไปในมุมต่าง ๆ ของไต้หวัน ไม่ว่าจะเป็นการไปสำรวจเมืองคู่แข่งอย่างหูเว่ยและโต่วหลิวที่แข่งขันกันมาตั้งแต่ยุครุ่งเรืองของอุตสาหกรรมน้ำตาล การท่องเที่ยวในไถจงกับไถหนานที่ย้อนรอยประวัติศาสตร์ผ่านต้นไม้เก่าแก่ซึ่งเป็นประจักษ์พยานการเติบโตของเมือง ชมตลาดดั้งเดิมในซินจู๋ที่ยังคงกลิ่นอายวัฒนธรรมฮากกา ดื่มด่ำกับความงามของเมืองภูเขาอย่างผูหลี่และจูซาน ดูป่าดูนกชมนิเวศวิทยาภาคใต้ในผิงตง ฯลฯ ตลอดความยาวทั้งสิ้น 12 ตอน
สิ่งที่น่าสนใจของรายการนี้คือ ในด้านหนึ่งหลิวกับหวังชักพาเราไปซาบซึ้งกับวัฒนธรรมพื้นเมืองเก่าแก่อันรุ่มรวยมีชีวิตชีวา และอีกด้านพวกเขาก็พยายามเปิดตาให้เราได้เห็นความพยายามปรับตัวทั้งของชาวบ้านดั้งเดิมและกลุ่มคนหนุ่มสาวรุ่นใหม่ที่มุ่งมั่นกับการอนุรักษ์และพัฒนาไปพร้อมกัน ทุกการเดินทางของรายการดูเหมือนจะตั้งอยู่บนคำถามสำคัญที่ว่า “การท่องเที่ยวในรูปแบบเดิม ๆ ที่เราคุ้นเคยมานานนั้นเเป็นเครื่องมือสร้างความยั่งยืนให้ชุมชน หรือแท้จริงแล้วเป็นตัวทำลายวิถีชีวิตดั้งเดิมกันแน่” และหากคำตอบคืออย่างหลัง “แล้วการท่องเที่ยวในศตวรรษที่ 21 ควรจะเป็นอย่างไร”
แน่นอนว่าคำตอบที่รายการมีให้ก็คือ LOHAS นี่เอง มันคือการท่องเที่ยวที่ให้ความสำคัญกับการใช้เวลาทำความรู้จักแต่ละสถานที่อย่างลึกซึ้ง ผ่านการพูดคุยกับผู้คนในท้องถิ่น ลองทำกิจกรรมพื้นบ้าน เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่อทำให้เกิดความเข้าใจและเห็นคุณค่าของทั้งการอนุรักษ์และการปรับเปลี่ยนที่มีความยั่งยืนเป็นเป้าหมาย ร้านกาแฟในบ้านโบราณ โฮมสเตย์ในไร่ชา หรือตลาดสินค้าพื้นเมืองที่เน้นงานคราฟต์ จะไม่ได้เป็นเพียงจุดแวะพักให้เราได้ถ่ายรูปสวย ๆ แล้วรีบจากจรอีกต่อไป แต่เป็นพื้นที่ที่ชุมชนได้นำเสนอตัวตนในแบบของตัวเอง เป็นที่ที่นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้และเข้าใจวิถีชีวิตของผู้คน
แนวคิดการท่องเที่ยวแบบนี้ไม่ใช่แค่เทรนด์เก๋ ๆ หรู ๆ ชั่วครู่ชั่วยาม แต่เป็นการสร้างสมดุลใหม่ระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจ การอนุรักษ์ธรรมชาติ และการรักษามรดกทางวัฒนธรรม ซึ่งนับเป็นการปรับโฉมการท่องเที่ยวไต้หวันครั้งสำคัญ ด้วยการสนับสนุนอย่างเป็นระบบจากรัฐบาล เห็นได้จากการลงทุนในโครงการสาธารณูปโภคหลากหลาย เช่น สร้างเส้นทางจักรยานรอบเกาะ พัฒนาระบบรถไฟให้เข้าถึงแหล่งท่องเที่ยวทั่วประเทศ เปิดให้บริการรถไฟความเร็วสูง ปรับปรุงแหล่งน้ำพุร้อนให้ได้มาตรฐาน ฯลฯ ไปจนถึงส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่เน้นการนำเสนออาหารท้องถิ่นและวิถีชีวิตชนบท โดยสนับสนุนให้ชุมชนค้นหาจุดสมดุลระหว่างการพัฒนาและการรักษารากเหง้าของตัวเองเอาไว้
ในขณะที่หลายประเทศยังคงวัดความสำเร็จของการท่องเที่ยวด้วยตัวเลขนักท่องเที่ยวและรายได้ ไต้หวันกำลังพิสูจน์ให้เราได้เห็นว่ามีอีกหนทางที่เป็นไปได้ หนทางที่นักท่องเที่ยวไม่ใช่เพียงผู้มาเยือน แต่เป็นส่วนหนึ่งของการรักษาชุมชนให้เติบโตอย่างยั่งยืน
▶ ติดตามสารคดี Slow Travel Adventures ร่วมออกเดินทางในไต้หวันพร้อมกับนักเขียนชื่อดัง "Avian Liu" และ "Kennie Wang" ออกเดินทางผจญภัยอย่างช้า ๆ เพื่อย้อนรอยเรื่องราวในอดีต และดื่มด่ำกับวัฒนธรรมที่หลากหลาย พูดคุยเกี่ยวกับวิถีชีวิตและประเพณีอันเป็นเอกลักษณ์ของไต้หวัน
รับชมได้ทาง www.VIPA.me หรือ VIPA Application
