ทำไม ? ไฟฟ้า 1 เฟส กับ 3 เฟส เลือกผิดชีวิตถึงเปลี่ยน แล้ว “บ้าน” ของเราเหมาะกับไฟฟ้าเฟสไหน ไปหาคำตอบกัน

เสาไฟฟ้าเดินกระแสไฟฟ้าเข้าแต่ละบ้าน

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกันก่อนว่าไฟฟ้า 1 เฟส และ 3 เฟส คืออะไร

- ไฟฟ้า 1 เฟส (single phase หรือ 1 phase 2 wire) เป็นระบบไฟฟ้าที่มีสายไฟทั้งหมด 2 เส้น ประกอบไปด้วยสายไลน์หรือสายไฟ L (Line) 1 เส้น ซึ่งสามารถใช้ไขควงวัดไฟตรวจกระแสไฟฟ้าได้ ส่วนอีกเส้นเป็นสายศูนย์หรือสายนิวทรอล N (Neutral) ซึ่งจะไม่มีกระแสไฟฟ้าผ่าน

- ระบบไฟฟ้า 1 เฟส จะมีแรงดันไฟฟ้าอยู่ที่ 220-230 โวลต์ ซึ่งสามารถใช้ได้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไป เหมาะสำหรับบ้านอยู่อาศัยขนาดเล็ก ที่มีการใช้ไฟฟ้าในปริมาณไม่มาก ข้อดีคือสะดวก ติดตั้ง ตรวจสอบ และบำรุงรักษาง่าย มีค่าใช้จ่ายในการติดตั้งไม่สูง

- แต่ถ้าบ้านมีจุดชาร์จ EV ระบบไฟฟ้า 1 เฟส สามารถชาร์จ EV ได้เฉพาะรุ่นที่เป็นแบตเตอรีขนาดเล็ก และต้องเปลี่ยนมิเตอร์ให้ใหญ่ขึ้นจากปกติ 15(45)A เป็น 30(100)A ข้อเสียคือต้องใช้เวลาในการชาร์จนานประมาณ 6-8 ชั่วโมง

- ไฟฟ้า 3 เฟส (3 phase 4 wire) เป็นระบบไฟฟ้าที่มีสายไฟทั้งหมด 4 เส้น โดยมีสายไลน์หรือสายไฟ L (Line) ที่มีไฟเดินอยู่ 3 เส้น และอีกเส้นเป็นสายศูนย์หรือสายนิวทรอล N (Neutral)

- ระบบไฟฟ้า 3 เฟส จะมีแรงดันไฟฟ้าอยู่ที่ 380-400 โวลต์ ทำให้ไม่สามารถใช้ต่อเข้ากับเครื่องใช้ไฟฟ้าโดยตรงได้ จะต้องต่อแยกออกมาเป็นไฟ 1 เฟส จำนวน 3 ชุด ซึ่งไฟฟ้าแบบ 3 เฟส จะเหมาะกับบ้านขนาดใหญ่ที่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าในปริมาณมาก เช่น บ้านที่มีเครื่องปรับอากาศหลายเครื่อง รวมถึงบ้านที่มีจุดชาร์จ EV หลายจุด หรือมีเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้ไฟระบบ 3 เฟส และการใช้ไฟฟ้าในระดับอุตสาหกรรม ใช้ในอาคาร สถานประกอบกิจการ

- บ้านที่มีจุดชาร์จ EV ไฟฟ้า 3 เฟส จะสะดวกมากกว่า เนื่องจากใช้เวลาในการชาร์จเร็วกว่า ประมาณ 2-3 ชั่วโมง

เสาไฟฟ้าเดินกระแสไฟฟ้าเข้าแต่ละบ้าน

ถ้าใช้ไฟฟ้าเยอะ แต่อยากประหยัดค่าใช้จ่าย เลือกไฟฟ้า 1 เฟสได้ไหม ?

- การคิดค่าไฟฟ้าจะคิดจากปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้าหน่วยเป็นกิโลวัตต์ชั่วโมง ยิ่งใช้พลังงานไฟฟ้ามากยิ่งจ่ายมากตามที่ใช้จริง การเลือกใช้ไฟฟ้า 1 เฟส ขณะที่ใช้ไฟเยอะมิได้ทำให้ประหยัดค่าไฟฟ้าแต่อย่างใด

- นอกจากนี้ การเลือกใช้ระบบไฟฟ้าที่ไม่สอดคล้องกับปริมาณการใช้ไฟฟ้า อาจเกิดผลเสียและเกิดอันตราย หากใช้ไฟฟ้าเกินกว่าระบบไฟ 1 เฟส จะเกิดการโอเวอร์โหลด (Overload) ทำให้เบรกเกอร์ตัดไฟ อาจทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหายได้

สำหรับบ้านที่ต้องการติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์

- ระบบไฟฟ้า 1 เฟส สามารถติดตั้งโซลาร์เซลล์ได้สูงสุด 5 กิโลวัตต์
- ระบบไฟฟ้า 3 เฟส สามารถติดตั้งโ่ซลาร์เซลล์ได้มากกว่า 10 กิโลวัตต์

เลือกติดตั้งระบบไฟฟ้าที่เหมาะสม เลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน บ้านที่เรารักก็จะปลอดภัย ด้วยความปรารถนาดีจาก Thai PBS Sci & Tech

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

แหล่งข้อมูลอ้างอิง : การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.)

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

เลือกผิดชีวิตเปลี่ยน ไฟฟ้า 1 เฟส กับ 3 เฟส บ้านของเราเหมาะแบบไหน ?