ภาพถ่ายล่าสุดของยาน Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) ได้ถ่ายภาพยาน InSight ซึ่งปลดประจำการไปแล้วบนพื้นผิวของดาวอังคาร ทำให้เข้าใจการเคลื่อนที่ของฝุ่นบนดาวอังคารเพิ่มมากขึ้น

ภาพถ่ายจากกล้อง HiRISE ของยาน Mars Reconnaissance Orbiter เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2024 ได้แสดงให้เห็นยาน InSight ที่ปลดประจำการไปแล้วที่แผงโซลาเซลล์ของยานที่เคยมีสีน้ำเงิน ตอนนี้ถูกฝุ่นจากดินบนดาวอังคารปกคลุมจนกลายเป็นสีแดงคล้ายกับดินของดาวอังคารไปแล้ว

ภาพถ่ายของยาน InSight จากกล้อง HiRISE ของยาน MRO ที่ถ่ายไว้เมื่อปี 2019 จะเห็นได้ว่ายาน InSight ในเวลานั้นยังมีสีสันที่ตัดกับพื้นผิวดาวอังคารชัดเจนเพราะฝุ่นยังไม่มาเกาะบดบังแสงอาทิตย์มากนัก ภาพจาก NASA_JPL.jp

ยาน InSight นั้นเป็นยานลงจอดที่มีภารกิจหลักคือการศึกษาคลื่นแผ่นดินไหวและการสูญเสียความร้อนบนดาวอังคาร อายุการปฏิบัติงาน 2 ปี แต่ภายหลังมีการต่ออายุการทำงานเรื่อย ๆ จนขาดการติดต่อในปลายปี 2022 รวมแล้วมีอายุการทำงานทั้งหมด 4 ปีบนพื้นผิวของดาวอังคาร ซึ่งการปฏิบัติงานของยาน InSight นั้นได้ช่วยเพิ่มพูนองค์ความรู้ด้านธรณีวิทยาของดาวอังคารเพิ่มเติมขึ้นเป็นอย่างมาก

ภาพถ่ายพายุหมุนฝุ่นบนดาวอังคาร (Dust Devil) เป็นหนึ่งในปัจจัยที่หอบนำฝุ่นมาเกาะบนแผงโซลาเซลล์ของยานสำรวจอวกาศลำต่าง ๆ ภาพถ่ายจากหุ่นยนต์สปิริตเมื่อปี 2005

หลังจากที่การทำงานของยาน InSight ยุติไปแล้ว ยานไม่ได้ส่งข้อมูลทางวิทยาศาสตร์กลับมายังโลกเพิ่มเติม แต่ตัวยานยังคงสามารถเพิ่มพูนองค์ความรู้เกี่ยวกับดาวอังคารเพิ่มเติมต่อได้ ตัวยาน InSight ได้ติดตั้งอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ที่มีชื่อว่า Laser RetroReflector for InSight (LaRRI) ทำหน้าที่เป็นกระจกสะท้อนแสงเลเซอร์จากทุกทิศทาง เพื่อทำหน้าที่ในการเป็นอุปกรณ์วัดระยะห่างแบบแพสซีฟ (Passive) ที่สามารถทำงานได้โดยไม่ต้องพึ่งพาพลังงานไฟฟ้า คล้ายกับกระจกที่สะท้อนแสงเลเซอร์ที่เคยถูกติดตั้งบนดวงจันทร์โดยนักบินอวกาศในโครงการอะพอลโล

ภาพถ่ายล่าสุดของยาน InSight ที่ถูกถ่ายโดย HiRISE ของยาน MRO ที่ถ่ายเมื่อปี 2024 จะเห็นว่าร่องรอยบนพื้นผิวจากการจุดเครื่องยนต์จรวดและสีสันของยานอวกาศแทบคล้ายกับสีของพื้นผิวโดยรอบของดาวอังคารไปแล้ว ภาพจาก NASA_JPL

ในการศึกษาผ่านภาพถ่ายของ MRO ในครั้งนี้ แม้จะไม่ได้มีการใช้งานอุปกรณ์ LaRRI ในการศึกษาทางวิทยาศาสตร์เพิ่มเติม แต่ศึกษาผ่านการตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงสีบนพื้นผิวโดยรอบยาน InSight ที่เกิดจากการจุดเครื่องยนต์เพื่อชะลอความเร็วในการลงจอด แต่เมื่อเวลาผ่านไปฝุ่นบนดาวอังคารได้ปกคลุมคราบสีดำที่เกิดจากเขม่าจากการลงจอดจนกลายเป็นสีแดงคล้ายกับสีของดินบนดาวอังคาร ซึ่งจากข้อมูลภาพถ่ายของ InSight ล่าสุดที่ได้รับจาก MRO นี้ช่วยทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถทราบและคาดคะเนอายุของหลุมอุกกาบาตที่พบบนดาวอังคารได้ว่าหลุมอุกกาบาตเหล่านี้เกิดขึ้นมาแล้วกี่ปีผ่านสีของฝุ่นที่ปกคลุม

แม้ InSight จะยุติการปฏิบัติภารกิจ แต่กล้อง HiRISE ยังคงเก็บภาพยานอวกาศอื่น ๆ เช่น Perseverance และ Curiosity ที่ยังคงสำรวจดาวอังคาร รวมถึงยานที่ไม่ปฏิบัติภารกิจแล้ว เช่น Spirit Opportunity และ Phoenix เพื่อนำข้อมูลเหล่านี้ที่ได้มาเพื่อใช้ในการวิเคราะห์เกี่ยวกับกิจกรรมของฝุ่นภายในชั้นบรรยากาศของดาวอังคารต่อไป

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ยาน InSight ยังคงสร้างผลการศึกษาใหม่แม้ตัวยานจะยุติการทำงานไปแล้ว