“นอตพระเจ้า” หรือ “Jesus Nut” เป็นศัพท์สแลงในภาษาอังกฤษที่หมายถึง “นอตยึดใบพัดหลัก” หรือ “Main Rotor Retaining Nut” ในเฮลิคอปเตอร์ ที่มาของชื่อนี้ หลายคนอาจจะคาดเดาได้ว่ามันน่าจะมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะหากนอตตัวดังกล่าวเกิดล้มเหลว มีเพียงปาฏิหาริย์เท่านั้นที่นักบินและผู้โดยสารจะรอดได้

แผนภาพแสดงระบบใบพัดหลักของเฮลิคอปเตอร์

เฮลิคอปเตอร์นั้นบินได้ด้วยการใช้ใบพัดซึ่งเชื่อมต่อกับระบบใบพัดหลักที่มีเครื่องยนต์ส่งกำลังในการหมุนใบพัดสำหรับสร้างแรงยกให้ตัวถังสามารถลอยอยู่ในอากาศได้ แตกต่างกับเครื่องบินทั่วไปที่ใช้ปีกแบบอยู่กับที่ในการสร้างแรงยกโดยอาศัยเครื่องยนต์ในการสร้างความเร็วไปข้างหน้า

ภาพแสดงระบบกลไกของใบพัดหลักของเฮลิคอปเตอร์

ระบบใบพัดเฮลิคอปเตอร์นั้นถูกออกแบบมาให้ตัวใบพัดเองสามารถหมุนได้อย่างอิสระจากตัวถังของเฮลิคอปเตอร์ ดังนั้นใบพัดเฮลิคอปเตอร์จึงจะต้องมีนอตหรือตัวยึดใบพัดให้อยู่กับตัวถังของเฮลิคอปเตอร์อยู่ตลอดเวลาเพื่อไม่ให้ใบพัดหลุดออกมา

ให้นึกภาพพัดลมที่หลักการทำงานคล้ายกับเฮลิคอปเตอร์คือการสร้างแรงลมด้วยการหมุนใบพัดในขณะที่ตัวพัดลมอยู่กับที่และมีเพียงใบพัดเท่านั้นที่เป็นส่วนที่หมุนได้ สังเกตหรือไม่ว่าใบพัดก็มีตัวยึดใบพัดให้อยู่กับพัดลมเช่นกัน

ภาพของนอตพระเจ้าโดยทางซ้ายคือนอตที่ถูกถอดออกมาในขณะที่ด้านขวาเป็นนอตที่ติดตั้งอยู่ในระบบใบพัด.jpg

ในเฮลิคอปเตอร์ นอตยึดใบพัดตัวนี้ถูกเรียกว่า “นอตพระเจ้า” เพราะว่าหากมันล้มเหลว แตก หรือเสียหาย ใบพัดของเฮลิคอปเตอร์ก็จะลอยหลุดออกจากเฮลิคอปเตอร์ ตัวถังจึงไม่แม้แต่จะร่อน แต่ตกลงพื้นในทันที และเรียกได้ว่าโอกาสรอดจากเหตุการณ์ดังกล่าวแทบจะเป็นศูนย์ หากไม่มีปาฏิหาริย์ใด ๆ เกิดขึ้น

คำสแลงดังกล่าวถูกสันนิษฐานว่าน่าจะเกิดขึ้นในช่วงยุคสงครามเวียดนาม เมื่อทหารอเมริกันจำนวนมากในขณะนั้นต้องใช้เฮลิคอปเตอร์ในการขนกองกำลังทางทหาร นอกจากนี้ยังอาจมาจากช่วงยุคสงครามโลกครั้งที่สอง เนื่องจากเครื่องบินอย่าง PBY Catalina มีนอตเพียงสองตัวเท่านั้นที่ยึดปีกไว้กับตัวถังเครื่องบิน

ระบบใบพัดหลักของเฮลิคอปเตอร์ Bell 407

ใด ๆ แล้ว หลักการของนอตพระเจ้าคือสิ่งที่เรียกว่า “จุดล้มเหลวเดียว” หรือ “Single Point of Failure” ซึ่งอธิบายถึงระบบใหญ่ ๆ ระบบหนึ่งที่ขึ้นอยู่กับชิ้นส่วนหรือจุดจุดเดียวเท่านั้น และหากจุดดังกล่าวล้มเหลว ทั้งระบบก็จะล้มเหลว ดังในกรณีของเฮลิคอปเตอร์ที่หากนอตพระเจ้าล้มเหลว เฮลิคอปเตอร์ก็อาจจะตกได้

ในปี 2000 นอตพระเจ้าของเฮลิคอปเตอร์ Bell 206B ลำหนึ่งถูกถอดออกไปเพื่อนำไปทาสีใหม่แต่ไม่ได้มีการนำไปติดตั้งใหม่ก่อนการบิน ทำให้เฮลิคอปเตอร์ดังกล่าวบินโดยไม่มีนอตยึดใบพัด เป็นเหตุให้หลังจากขึ้นบินได้เพียงไม่กี่สิบนาที ระบบใบพัดหลักก็ล้มเหลวและเฮลิคอปเตอร์ลำดังกล่าวก็ตกในที่สุด

เรียบเรียงโดย โชติทิวัตถ์ จิตต์ประสงค์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

รู้จัก “นอตพระเจ้า” (Jesus Nut) ในเฮลิคอปเตอร์ เหตุใดจึงเรียกเช่นนั้น