ถอดภาวะผู้นำ “ณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร” ผู้ว่าฯ ในใจประชาชน “ทำงานให้เหมือนไม่มีวันพรุ่งนี้”

ความสามารถและภาวะผู้นำของ นายณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร ผู้ว่าราชการจังหวัดปทุมธานี ยังคงเป็นที่จดจำและพูดถึงอยู่ตลอด กระทั่งในวันที่ท่านจากไป ด้วยโรคมะเร็ง เมื่อวันที่ 21 มิ.ย. 66

ท่ามกลางความโศกเศร้า ผู้คนต่างพูดถึงความสามารถ ศักยภาพความเป็นผู้นำอดีตผู้ว่าฯ หมู่ป่า หลายคนยกย่องให้เป็นข้าราชการต้นแบบ และเป็นผู้นำภาคราชการที่มีความสามารถสูงคนหนึ่ง ที่อยากให้ข้าราชการในปัจจุบันนำไปเป็นแบบอย่าง

8 ภาวะผู้นำที่ดีของ ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์
ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ เคยให้สัมภาษณ์ถึงบทบาทผู้นำที่ดีในยุค DISRUPTIVE WORLD ต้องมีคุณสมบัติ 8 ประการ ดังนี้

1.มีวิสัยทัศน์ เป็นคุณสมบัติสำคัญที่สุด ส่งผลต่อความสำเร็จหรือล้มเหลวขององค์กร ผู้นำที่ดีต้องสามารถทำให้ทีมมองเห็นภาพอนาคต และกระตุ้นให้ทีมมีความมุ่งมั่นในการสร้างสิ่งที่ดีขึ้นกว่าเดิม ดังนั้นผู้นำต้องมองไกล และสนับสนุนให้ทีมเดินไปสู่จุดหมายอย่างเข้มแข็ง

2.มีกระบวนการจัดการที่ดี ผู้นำที่ดีจะต้องมีแผน วิธีการอย่างชัดเจน อีกทั้งเน้นการสั่งการ ประสานงาน ติดตามอย่างใกล้ชิด เพื่อจัดการอุปสรรคอย่างรอบคอบ

3.ประเมินผลการทำงานอยู่เสมอ ต้องเปรียบเทียบผลการปฏิบัติกับเป้าหมายที่ตั้งไว้ วิเคราะห์ว่าอะไรคือปัจจัยความสำเร็จ หรืออุปสรรคที่ต้องแก้ไข พร้อมปรับแผนงานให้สอดคล้องกับเหตุการณ์ ที่สำคัญคือ ผู้นำต้อง ตระหนักว่าการประเมินผลเป็นสิ่งที่ไม่อาจละเลยได้ ต้องทำอย่างจริงจัง และตรงไปตรงมา

4.ตัดสินใจถูกต้อง เด็ดขาด และทันเหตุการณ์ ผู้นำที่ยิ่งใหญ่และประสบความสำเร็จ มีการตัดสินใจที่ดี เด็ดขาด และรวดเร็ว แม้ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก หรือในสถานการณ์ที่มีความเสี่ยงสูง

5.ต้องถ่ายทอดและแนะนำลูกน้องได้ ผู้นำที่ดีจะต้องถ่ายทอด สอน แนะให้ลูกน้องไปทำตามเองได้ ผู้นำที่ดีไม่ใช่การลงไป ทำงานเอง แต่ต้องรู้ว่าจะสอนลูกน้องให้ไปจัดการตรงไหน อย่างไรให้ได้ตามที่เรากำหนด ผู้นำจะมีความสามารถมากแค่ไหนแต่ถ้าไม่สามารถแนะนำให้ลูกน้องไปจัดการงานต่าง ๆ ได้ ก็ยังถือว่าขาดคุณสมบัติของผู้นำ

6.ใฝ่รู้ เพียงแค่ความรู้ความชำนาญในหน้าที่และความรับผิดชอบที่มี ยังไม่เพียงพอสำหรับการเป็นผู้นำ ดังนั้นผู้นำที่ดีจึงต้องเป็นบุคคลที่แสวงหาความรู้อยู่ตลอดเวลา แหล่งความรู้ของ ท่านผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ คือการอ่านหนังสือ ลองปฏิบัติ ถามผู้เชี่ยวชาญ หรือหาที่ปรึกษา ท่านย้ำว่าอย่าคิดเอง อย่าตัดสินใจเองถ้าไม่รู้

7.มีธรรมะของพรหมวิหาร 4

• เมตตา มีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจผู้อื่น อยากให้ผู้อื่นเป็นสุข ปรารถนาดีต่อทุกคน
• กรุณา โดยการช่วยเหลือผู้อื่น อยากให้ผู้อื่นพ้นทุกข์
• มุทิตา มีความยินดีเมื่อผู้อื่นมีสุข ไม่อิจฉาริษยา ไม่รู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจ
• อุเบกขา รู้จักการวางเฉย มีใจเป็นกลางไม่เอนเอียงเพราะรักหรือเกลียด เป็นหลักธรรมที่มีความสอดคล้องกับภาวะผู้นำเป็นอย่างมาก เพราะเป็นแนวทาง ที่จะช่วยให้ผู้นำประสบความสำเร็จในการประพฤติตนและปฏิบัติต่อผู้อื่น

8.มีคุณธรรมและความโปร่งใส การตัดสินใจของผู้นำต้องยึดถือความซื่อสัตย์สุจริต ไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อน ทุกอย่างเป็นไปเพื่อผลประโยชน์ขององค์กร หรือประโยชน์ของประชาชนหมู่มาก

เหตุการณ์ 13 หมูป่า จะ “ภูมิใจ” หรือ “เรียนรู้หาทางอุดช่องโหว่” ?
อย่างเหตุการณ์ช่วยเหลือ 13 ชีวิตทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี ได้รับเสียงชื่นชมจากทั่วโลก อย่าง Wharton School ซึ่งเป็นคณะด้านธุรกิจของมหาวิทยาลัย Pennsylvania ให้การยกย่องทีมกู้ภัยถ้ำหลวง 4 ด้าน ประกอบด้วย

1.การตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยว (Vision and Decisive decision making)
2.การวางแผนที่ดี (Well Plan)
3.การจัดการอย่างมีระบบ (Organization)
4.ความมีวินัย (Discipline)

แม้จะยินดีในคำชื่นชม แต่ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ มองว่ามีสิ่งต้องทำต่อหลังเหตุการณ์ช่วยเหลือ 13 หมูป่า  

ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ กล่าวว่า บทเรียนทั้งหมด ควรจะถอดออกมาทุกมุม ทั้งมุมบวกและมุมลบ เราจะได้เรียนรู้ว่าเวลาเกิดอย่างนี้ปุ๊ป อะไรที่เป็นบวก อะไรที่เป็นลบ เพราะถ้าเราภาคภูมิใจอยู่ในความสำเร็จของเรา จริง ๆ เป็นสิ่งที่ถูกต้อง 

แต่ในมุมระหว่างนี้มันมีปัญหาอุปสรรคมากมาย ณ เวลานี้ เราขาดอุปกรณ์นี้ หากเราไม่ได้อุปกรณ์นี้มาทันเวลา อะไรจะเกิดขึ้น เพราะเราต้องรู้ว่า ในสภาพหากจะเกิดเหตุอย่างนี้ซ้ำอีก เราจะต้องอุดช่องโหว่ตรงไหน ซึ่งเราเรียนรู้จากเหตุการณ์นี้ได้

ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ ฉายา “ผู้ประสาน 10 ทิศ”
เหตุการณ์ช่วยเหลือ 13 ชีวิตทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี ไม่ใช่ครั้งแรกที่ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ แสดงศักยภาพผู้นำ แต่ท่านได้แสดงให้เห็นถึงภาวะผู้นำมาก่อนหน้านั้นแล้ว ตั้งแต่สมัยอยู่กรมที่ดิน จนได้รับฉายา “ผู้ประสาน 10 ทิศ”

“ถ้าอยู่ในเกมฟุตบอล ผมเป็นซุปเปอร์ซับ ตอนผมอยู่กรมที่ดิน ตรงไหนมีปัญหา ตรงไหนงานไม่ลงตัว ตรงไหนต้องการพัฒนา ผู้บังคับบัญชาจะจับผมย้ายไปตรงนั้นเสมอ พอแก้ปัญหาเสร็จปุ๊ป ก็จะถูกย้ายไปที่ต่อ ๆ มา"

 หลายคนพูดถึงผมว่าผู้ประสาน 10 ทิศ ไปไหนก็ยกมือไหว้เขา ทำงานไปได้หมด เป็นคุณสมบัติอันหนึ่งที่ติดตัวมา”

นายณรงค์ศักดิ์ ให้สัมภาษณ์พิเศษกับ The Standard ถึงการเป็นต้นแบบข้าราชการไทย เมื่อปี พ.ศ.2562

“ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์” เผยข้อกำชับเด็ดขาด 
ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ บอกถึงบทบาทหน้าที่ผู้ว่าราชการจังหวัดมี 2 เรื่องหลัก ๆ คือ 

1.บริหารราชการของจังหวัด ให้เป็นไปตามแผนงาน-ยุทธศาสตร์ระดับชาติ และแผนงาน-ข้อสั่งการของกระทรวง กรมต่าง ๆ ที่สั่งมายังจังหวัดนั้น ๆ 

2.ควบคุมดูแลพื้นที่ ดูแลทุกข์สุขของประชาชน ต้องทำให้ประชาชนคลายทุกข์และเสริมสุข

ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ กล่าวว่า นโยบายที่ลงไปพื้นที่ ไม่ว่าเชียงราย พะเยา ที่ผมสั่งเด็ดขาดเลยคือ เมื่อเกิดทุกข์ใด ๆ เราต้องคลายทุกข์ไม่เกิน 24 ชั่วโมง  

"ถ้าเราบอก แล้วเรานั่งอยู่บนหอคอยงาช้าง ก็จะไม่มีใครทำตามเรา จะเห็นอยู่เสมอว่าเมื่อเกิดทุกข์ภัย ผมจะไปถึงก่อน เช่น ถ้ำหลวง ผมเป็นคนแรก ๆ ที่ถึง หรือเกิดไฟไหม้ ก็ไปช่วยเต็มที่ใน 24 ชั่วโมง ลูกเห็บตกหลังคาพัง ไปดูพื้นที่ เอาอาหารไปให้ประชาชนกินก่อน ภัยที่เกิดแล้วประชาชนเดือดร้อน ต้องแก้ภายใน 24 ชั่วโมง เสร็จทุกเรื่อง”

ส่วนบำรุงสุข หลักของผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์คือ ขอให้ประชาชนกินอิ่มนอนหลับ คือนอนหลับให้เขารู้ว่ามีคนพิทักษ์เขา

ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ ภูมิใจสร้างประโยชน์ให้ประชาชน 
ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ กล่าวอีกว่า อยากให้ข้าราชการทุกคนทำงานให้ประชาชนเต็มที่ อย่างผมทำงาน คนจะถามเสมอว่าเคยพักไหม ผมจะตอบง่าย ๆ ว่า ด้วยหน้าที่ข้าราชการแล้ว เป็นข้าราชการ 24 ชั่วโมง สัปดาห์ละ 7 วัน ไม่ได้ทำในหน้าที่เพียงในชั่วโมงทำงาน 8 โมงครึ่งถึง 4 โมงครึ่งเท่านั้น  

"หากประชาชนเดือดร้อน ไม่ว่าจะชั่วโมงไหน นาทีไหน จะต้องเข้าไปเยียวยา ผมทำงานทุกวัน 7 วัน 24 ชั่วโมง ทำเต็มที่ไม่ว่าอยู่ตรงไหน ถือว่าทุกวันสำคัญหมด ทำงานให้เหมือนไม่มีวันพรุ่งนี้”

ก่อนทิ้งท้ายถึงความภาคภูมิใจ ที่ได้ทำงานในตำแหน่งหน้าที่ที่สามารถสร้างคุณูปประโยชน์แก่ประชาชน

“ผมกินเงินเดือนหลวง ก็มีหน้าที่ตอบแทนสังคม ผมนอนตาหลับ แล้วก็มีความสุขไปทั้งชีวิต” 

นายณรงค์ศักดิ์ ให้สัมภาษณ์พิเศษกับ The Standard ถึงการเป็นต้นแบบข้าราชการไทย เมื่อปี พ.ศ.2562
 

ข้อมูล ถอดรหัสภาวะผู้นำ กับ ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร โดย สมาคมการจัดการงานบุคคลแห่งประเทศไทย, ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร ต้นแบบข้าราชการไทย โดย THE STANDARD

รับชมสารคดีถ้ำหลวง : ครั้งแรกของการถอดบทเรียนในรูปแบบสารคดีโดยคนไทย จากสัมภาษณ์เชิงลึกกว่า 80 คน ในปฏิบัติการกู้ภัยถ้ำหลวง เต็มอิ่มทุกแง่มุมกับ 5 ตอน สูญ - หา - เจอ - รอด - ฟื้น
https://www.thaipbs.or.th/program/ThaiCave