เมื่อปลายปีที่แล้วมีการตรวจพบคลื่นแผ่นดินไหวปริศนาสั่นสะเทือนนานกว่า 9 วัน ก่อนที่จะมีการค้นพบว่าเกิดจากธารน้ำแข็งภายในฟยอร์ดถล่มจนทำให้เกิดสึนามิสูงกว่า 200 เมตรซัดถล่มกลับไปมา ซึ่งเหตุการณ์นี้เหมือนจะไม่มีการตรวจจับมันได้ แต่ดาวเทียมสำรวจทรัพยากรดวงหนึ่งของ NASA สามารถบันทึกช่วงเวลาที่เกิดเหตุการณ์นี้ได้พอดีจากอวกาศ

ภาพเรด้าระดับน้ำทะเลภายในฟยอร์ดในกรีนแลนด์ที่เป็นตำแหน่งเกิดสึนามิปริศนาสั่นสะเทือนโลกยาวนานกว่า 9 วัน สามารถสังเกตเห็นได้ที่บริเวณที่เหนือของฟยอร์ดมีน้ำสูงกว่าด้านใต้

ดาวเทียม SWOT (Surface Water and Ocean Topography) เป็นดาวเทียมสำรวจทรัพยากรทางทะเลซึ่งเกิดจากความร่วมมือระหว่าง NASA และ CNES ของฝรั่งเศส ซึ่งสามารถตรวจจับเหตุการณ์สึนามิยักษ์ที่เกิดขึ้นในฟยอร์ดบนเกาะกรีนแลนด์ได้ เหตุการณ์ในครั้งนั้นก่อให้เกิดแผ่นดินไหวที่สะเทือนไปทั่วโลกยาวนานกว่า 9 วันและนักธรณีฟิสิกส์ แผ่นดินไหว และสมุทรศาสตร์ทั่วโลกต้องใช้เวลายาวนานกว่า 1 ปีในการตรวจสอบที่มาของเหตุการณ์คลื่นแผ่นดินไหวในครั้งนี้

ภาพแอนิเมชั่นดาวเทียม SWOT ระหว่างปฏิบัติภารกิจวัดระดับน้ำทะเลเหนือฟลอริด้า

จากการย้อนกลับไปศึกษาข้อมูลจากดาวเทียม SWOT ที่บินผ่านบริเวณ ฟยอร์ดดิกสัน (Dickson Fjord) ในวันที่ 17 กันยายน 2023 ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดเหตุการณ์คลื่นแผ่นดินไหวนั้นพอดี ดาวเทียมได้ตรวจพบความผิดปกติของระดับน้ำทะเลภายในฟยอร์ดที่สูงขึ้น 1.2 เมตรในทางตอนเหนือของฟยอร์ด มีระดับน้ำที่ต่ำกว่าปกติ

เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลจากที่ทำนายว่าบริเวณนั้นเกิดคลื่นยักษ์สึนามิสูงกว่า 200 เมตรซัดสลับไปมาในทุก ๆ 90 วินาที เหตุใดข้อมูลของ SWOT ถึงต่ำกว่ามาก มีการคาดการณ์ว่าผลเหล่านี้น่าจะมาจากความเร็วในการสแกนที่พื้นที่ 150 กิโลเมตรต่อ 20 วินาทีอาจจะไม่ไวพอต่อการเปลี่ยนแปลงของคลื่นสึนามิที่รวดเร็ว และในวันที่ดาวเทียมบินผ่านฟยอร์ดนี้ คลื่นอาจจะสูญเสียพลังงานไปมากแล้วก็เป็นได้

ภาพวาดกราฟฟิกดาวเทียมสำรวจมหาสมุทร SWOT

แต่สิ่งที่น่าสนใจในการค้นพบนี้คือดาวเทียม SWOT ที่ใช้เครื่องมือ Ka-band Radar Interferometer (KaRIn) ที่ใช้ในการวัดระดับน้ำทะเลตั้งแต่ในมหาสมุทรไปจนถึงภายในแม่น้ำนี้ สามารถสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงของหน้าคลื่นที่รวดเร็วภายในฟยอร์ดแคบ ๆ แห่งนี้ได้ด้วย ทำให้นักวิทยาศาสตร์ได้เห็นรูปแบบของคลื่นที่น่าสนใจจากการหน้าคลื่นน้ำตีสลับไปมาในช่องแคบฟยอร์ดด้วย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของเครื่อง KaRIn ที่เห็นถึงระดับการเปลี่ยนแปลงของหน้าคลื่นได้อย่างน่ามหัศจรรย์ ซึ่งไม่สามารถเกิดขึ้นได้เลยกับเครื่องมือวัดระดับน้ำบนดาวเทียมแบบเก่า

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA, eos

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ตามหาจนพบ ! ดาวเทียม SWOT จับความเปลี่ยนแปลงในจังหวะคลื่นสึนามิยักษ์ที่กรีนแลนด์