อัปเดต 3 เซเลบช้างเมืองลำปาง "ศักดิ์สุรินทร์-มีนา-ขุนเดช"

สัตวแพทย์อัปเดตอาการ "พลายขุนเดช" แผลขาหน้าดีขึ้น เตรียมใช้สเต็มเซลล์รักษาร่วม ขณะที่ "พลายศักดิ์สุรินทร์" งอขาได้ดี เล็งพิจารณาเรื่องงาหลังหายตกมัน ส่วนลูกช้าง "มีนา" เตรียมตัวเข้าโรงเรียน

วันนี้ (13 มี.ค.2568) น.สพ.ทวีโภค อังควานิช หัวหน้าฝ่ายอนุรักษ์ช้าง ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยฯ จ.ลำปาง เปิดเผยความคืบหน้าการติดตามรักษาอาการของ "พลายขุนเดช" ที่ขณะนี้อยู่ในการดูแลของสถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ ว่า พลายขุนเดชสามารถปรับตัวได้และออกเดินในลานที่เตรียมไว้ให้ โดยสัตวแพทย์ยังคงล้างแผลบริเวณขาหน้าซ้ายและยิงเลเซอร์ทุกวัน ทำให้แผลแคบลง ช้างเริ่มวางเท้าที่เจ็บได้ดีขึ้นและคาดว่าจะหายในไม่ช้า

นอกจากนี้ได้วางแผนการรักษาพลายขุนเดช ด้วยการใช้ "สเต็มเซลล์" ซึ่งขณะนี้มีวิธีการรักษา 2 แบบคือ รักษาเฉพาะจุด เช่น ใช้รักษาอาการตาเจ็บ หรือใช้กับแผลเพื่อสมานแผล

พลายขุนเดช (ภาพจากศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง)

ส่วนอีกวิธีคือใช้เพื่อลดการอักเสบของร่างกายทั้งหมด ซึ่งต้องเช็กอีกครั้งว่าขุนเดชมีการอักเสบภายในร่างกายหรือไม่ ส่วนจะได้ผลมากน้อยแค่ไหนนั้น ต้องรักษาอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่ให้ทีเดียวแล้วหาย ซึ่งที่ผ่านมามีการใช้สเต็มเซลล์ควบคู่กับการรักษา 11 เคส พบว่าทุกเคสให้ผลตอบสนองต่อการรักษาดีขึ้น

อ่านข่าว : ครั้งแรก! เปิดรับ 3 ควาญช้างประจำกรมอุทยานภารกิจย้ายช้างเกเร

ขณะที่การฝึกช้าง พลายขุนเดชเข้าสู่กระบวนการฝึกขั้นที่ 2 เป็นเรื่องของพิธีกรรมหรือกระบวนการทางจิตวิทยา เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและความมั่นใจให้กับผู้ที่ทำงานกับช้าง รวมถึงรักษาวัฒนธรรมดั่งเดิม

แผลขาหน้าของพลายขุนเดช (ภาพจากศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง)

สำหรับกระบวนการฝึกช้างมี 4 ขั้น ประกอบด้วย 1.สร้างความคุ้นเคยระหว่างคนกับช้าง ให้รู้จักพื้นที่ รู้จักบ้านใหม่ คนใหม่ อาหารชนิดใหม่ เพื่อให้สามารถปรับตัวได้, 2.กระบวนการทางจิตวิทยาหรือเรื่องของพิธีกรรม เพื่อรักษาวัฒนธรรมดั่งเดิมและสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ที่ทำงานกับช้าง

3.การฝึกเพื่อสุขภาพช้างโดยเฉพาะหรือฝึกเพื่อตัวช้างเอง เช่น ยอมรับการเจาะเลือด การล้วงก้นและยกขาตรวจ เป็นต้น และ 4.การฝึกเพื่ออยู่ในชีวิตประจำวัน เช่น ฝึกขึ้นรถ เดินตามถนน สร้างความคุ้ยเคยกับเสียงแตรรถหรือเสียงสัตว์อื่นๆ สำหรับหลักสูตรที่ฝึกทั่วไปนี้ หากเป็นช้างเด็กจะใช้เวลาประมาณ 60 วัน ส่วนช้างโตจะใช้เวลาประมาณ 4-6 เดือน หรือ 1 ปี ขึ้นอยู่กับช้างแต่ละตัว

"พลายศักดิ์สุรินทร์" งอขาได้ดี-รอพิจารณาเรื่องงา

น.สพ.ทวีโภค ยังได้อัปเดตอาการของ "พลายศักดิ์สุรินทร์" ว่า ขณะนี้ช้างได้เข้าหลักเพราะตกมัน ระยะที่ 1 แต่ก่อนหน้านี้ทีมสัตวแพทย์ได้ใช้เช็นเซอร์ ตรวจประเมินโดยเปรียบเทียบช่วงการเคลื่อนไหวส่วนคอและหัวของช้างปกติที่มีงา เปรียบเทียบกับพลายศักดิ์สุรินทร์ที่มีงายาวกว่าช้างปกติทั่วไป เพื่อประกอบสมมติฐานเกี่ยวกับผลของความยาวงา ซึ่งอาจส่งผลให้ช้างต้องผงกเชิดส่วนหัวและคอขึ้น เพื่อให้ส่วนด้านหน้าของร่างกายพ้นพื้นขณะก้าวเดิน

พลายศักดิ์สุรินทร์ (ภาพจากศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง)

หากเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน อาจส่งผลต่อส่วนประกอบต่างๆ ที่บริเวณกระดูกต้นคอ ประกอบด้วย 4 ส่วนสำคัญ ได้แก่ หมอนรองกระดูกคอ กระดูกคอด้านหน้า ข้อต่อกระดูกคอ และเอ็นประกบข้อบริเวณกระดูกคอ ส่งผลให้กระดูกคอไม่สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ผลในระยะยาวคือการเกิดกระดูกคอเสื่อม ซึ่งอาจกดทับเส้นประสาทจนทำให้เกิดการอ่อนแรงจนถึงอัมพาตได้ ขณะนี้ได้รับการแจ้งผลจากคณะเทคนิคการแพทย์แล้ว แต่ยังต้องตรวจเพิ่มเติม

อ่านข่าว : เปิดชีวิต "ลูกบ่าวไข่นุ้ย" จากเกเรสู่ช้างป่าขี้อ้อนในคอกบริบาลแห่งแรก

ส่วนขาของพลายศักดิ์สุรินทร์ที่มีอาการเหยียดตึง ขณะนี้งอได้แล้ว แต่คาดว่าการงอแต่ละครั้งอาจะมีอาการเจ็บแปล๊บๆ แต่โดยรวมถือว่าตอบสนองต่อการรักษา

พลายศักดิ์สุรินทร์ ถ้าเจอหมอจะงอขาโดยอัตโนมัติ แต่ถ้าอยู่ตัวคนเดียวจะเดินเหยียดขาเหมือนเดิม

พลายศักดิ์สุรินทร์ (ภาพจากศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง)

สำหรับแผนการรักษาหลังจากนี้ นายสัตวแพทย์ทวีโภค ระบุว่า หากพลายศักดิ์สุรินทร์หายตกมัน จะมีการพิจารณาเรื่อง "งา" ว่ามีผลกระทบต่อโครงสร้างสันหลังหรือไม่ รวมถึงผลวิเคราะห์ของคณะเทคนิคการแพทย์ จากนั้นจะทำเสนอไปที่กระทรวงฯ เพื่อขออนุมัติ

ปรับกิจกรรมลูกช้าง "มีนา" เล่นน้ำแทนเดิน

ส่วน "มีนา" ขณะนี้กลายเป็นอีกหนึ่งลูกช้างเซเลปตัวตึงในศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย โดย น.สพ.ทวีโภค เปิดเผยว่า ลูกช้างป่ามีนาเตรียมเข้าโรงเรียนแล้ว โดยมีการปรับเปลี่ยนกิจกรรมจากการเดิน เป็นให้ลงเล่นน้ำในช่วงบ่าย เพราะอากาศร้อน

ลูกช้างมีนา (ภาพจากศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง)

นอกจากนี้ได้ทำเรื่องสอบถามไปยังกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ถึงทิศทางหลังจากนี้ว่าจะให้เป็นอย่างไร เนื่องจากมีนาเป็นลูกช้างป่าพลัดหลงที่กรมอุทยานแห่งชาติฯ ส่งมาให้ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง อนุบาลดูแล

แม้มีนาจะอยู่ในวัยเตรียมเข้าโรงเรียน แต่การจะเข้าหรือไม่เข้า ต้องถามเจ้าของคือกรมอุทยานฯ หากไม่อยากให้เข้าโรงเรียนก็ต้องเตรียมปล่อยป่า

หากเปรียบเทียบกับลูกช้างป่า "ทับเสลา" ที่รู้อยู่แล้วว่าต้องปล่อยป่า ก็จะมีกระบวนการสำหรับปล่อยป่าที่ฝึกฝนตั้งแต่เด็กๆ ส่วนลูกช้างมีนา หากจะปล่อยคืนป่าก็สามารถฝึกได้ แต่วิธีการจะแตกต่างจากทับเสลา