กลุ่มป่าแก่งกระจาน ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ จ.ราชบุรี เพชรบุรี และ จ.ประจวบคีรีขันธ์ ครอบคลุมอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน อุทยานแห่งชาติกุยบุรี อุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน และเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าแม่น้ำภาชี รวมพื้นที่ 2,938,909.84 ไร่
จุดเริ่มต้น การเสนอขึ้นทะเบียนมรดกโลก ของคณะกรรมการคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก มีมติรับทราบเรื่องการนำเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจานเป็น มรดกโลก โดยกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืชพิจารณาจัดทำเอกสาร การนำเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลก
เหตุผลในการเสนอกลุ่มป่าแก่งกระจานได้นำเสนอขอขึ้นทะเบียนเป็น มรดกโลกภายใต้เกณฑ์ข้อ 10 ซึ่งระบุไว้ใน Operational Guidelines for World Heritage (2005) ด้วยเหตุผล ที่ว่า กลุ่มป่าแก่งกระจานประกอบด้วยถิ่นที่อาศัยที่มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการอนุรักษ์ในถิ่นของความหลากหลายทางชีวภาพ รวมถึงพบชนิดพันธ์ุพืชและพันธุ์สัตว์ที่มีคุณค่ายิ่งด้านการอนุรักษ์และวิทยาศาสตร์
ภาพ : Kaeng Krachan National Park
ภาพ : Kaeng Krachan National Park
สัตว์ที่หายาก เช่น จระเข้น้ำจืดสายพันธุ์ไทย สมเสร็จ เสือโคร่ง ช้าง กระทิงรวมทั้งพื้นที่สำคัญเพื่อการอนุรักษ์นก มากกว่า 490 ชนิด ป่าผืนนี้ยังเป็นแหล่งต้นน้ำของพื้นที่ชุ่มน้ำเขาสามร้อยยอด และพื้นท่ีเกษตรกรรมใน จ.ราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์
การประชุมคณะกรรมการ ครั้งที่ 2/2553 เห็นชอบการนำเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน เพื่อบรรจุไว้ในบัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) และมอบหมายให้ฝ่ายเลขานุการ เสนอขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี (ครม.)
โดยเมื่อวันที่ 4 ม.ค.2554 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบการเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน ต่อศูนย์มรดกโลก ณ กรุงปารีส ฝรั่งเศส เพื่อบรรจุในบัญชีรายชื่อเบื้องต้น
ต่อมา พ.ศ.2556 ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 35 ณ องค์การยูเนสโก กรุงปารีส ฝรั่งเศส มีมติเห็นชอบให้บรรจุพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน ในชื่อ Kaeng Krachan Forest Complex (KKFC) ในบัญชรีายชื่อเบื้องต้น ตามที่ประเทศไทยเสนอ
ภาพ : Kaeng Krachan National Park
ภาพ : Kaeng Krachan National Park
และเมื่อวันที่ 19 ธ.ค.2556 คณะกรรมการของกรมอุทยานฯได้ร่วมกันประชุมแก้ไขเอกสารแนวทางการอนุรักษ์ตามอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก เพื่อส่งให้ทางศูนย์มรดกโลก ณ กรุงปารีส โดยหากไม่มีปัญหาประการจะได้รับการตรวจสอบและขึ้นทะเบียนในปี พ.ศ.2558
ปี 2559 คณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 40 ที่ กรุงอิสตันบลู ประเทศตุรกี ไทยขอเลื่อนวาระกลุ่มป่าแก่งกระจาน เข้าพิจารณาขึ้นทะเบียนมรดกโลก เพื่อรอความชัดเจนไทยการปักปันเขตแดนกับเมียนมา
ส่วนกลุ่มป่าแก่งกระจาน ที่ไทยเสนอเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติแห่งที่ 3 คาดว่า จะมีการพิจารณาใหม่ในปี 2560 ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกครั้งที่ 41 และมีไอยูซีเอ็นเป็นหน่วยงานติดตาม
5 ก.ค.2562 ที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลกของยูเนสโก ครั้งที่ 43 ณ กรุงบากู สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน ยังไม่สามารถพิจารณากลุ่มป่าแก่งกระจานเข้าสู่ที่ประชุมคณะเป็นมรดกโลก จนคณะทำงาน 6 ชาติจาก 21 ชาติสมาชิกต้องไปหาข้อสรุปกลับมาพิจารณาว่าจะขึ้น หรือไม่ขึ้นทะเบียนมรดกโลกทางธรรมชาติ
7 ก.ค.2562 ที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลกของยูเนสโก ครั้งที่ 43 ณ ยังไม่รับรองขึ้นทะเบียนกลุ่มป่าแก่งกระจานของไทยเป็นมรดกโลกปีนี้ และให้กลับไปทำเอกสารเพิ่มเติมและส่งกลับมาพิจารณาใหม่ปี 2563 ปมปัญหากลุ่มชาติพันธุ์
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ด่วน!“ยูเนสโก” เลื่อนรับรองแก่งกระจานมรดกโลกปี 63